Książka: Los utracony

Piętnastoletni mieszkaniec Budapesztu, chłopiec o problemach charakterystycznych dla jego wieku, syn rozwiedzionych rodziców siłą rzeczy uwikłany w ich wzajemne żale i pretensje. To bohater i narrator „Losu utraconego”. Pierwsze pocałunki, pierwsze dyskusje światopoglądowe – jednym słowem przeciętny świat, przeciętny los przeciętnego nastolatka, takiego, jakich tysiące codziennie wyruszają i wyruszały do szkół w Budapeszcie, Paryżu, Londynie, Warszawie. To temat książki. Jako zwyczajne koleje lo...

O Holocauście powiedziano i napisano już wiele. Zorganizowane z precyzją fabryki śmierci wydają się niemieszczącym się w głowie koszmarem. Zastanawiamy się do dziś, jak ludzie ludziom mogli zgotować ten los. Współczujemy ofiarom. Potępiamy katów. Drżymy, aby nic podobnego nigdy się już nie powtórzyło. Wydaje się, że nie można już nic odkrywczego na ten temat napisać. Jednak Imre Kertész w "Losie utraconym" potrafił obnażyć pewne mało znane strony ludzkiej psychiki, a odmienna perspektywa spojrze...

Kertesz czekał na mnie pięć miesięcy po to, bym przeszła go w półtora wieczoru. Przeszłam, czując się, jakbym czytała Borowskiego. Nawet powróciła wypowiedziana kiedyś przez mojego nauczyciela od optyki (zapewnie zacytowana) myśl, że, aby otrzymać Nagrodę Nobla nie tylko trzeba coś stworzyć, ale i odpowiednio długo pożyć. Prozę Borowskiego lubię. Nie jest to jakieś niesamowite "lubię i się zachwycam", lepiej pewnie zabrzmiałoby "cenię". Za spojrzenie. Za jasność i klarowność. Za beznamiętną c...

Nie ma praktycznie osoby, która nie słyszałaby o II wojnie światowej. Zwykle jednak historia przedstawiana jest ogólnikowo. Jakiś Hitler, III Rzesza, ruchy wojsk, czasami wspomina się Bitwę o Anglię, Stalingrad, atak na bazę Pearl Harbor lub ostatnio nagłaśniane Powstanie Warszawskie. Wielu, szczególnie wśród młodszego pokolenia, wojna jawi się wyłącznie jako wielkie manewry armii, gdzie dumni żołnierze walczą z hitlerowcami. Duża w tym wina gier komputerowych i filmów, nastawionych na przesadzo...

Wielokrotnie spotkałam się z opisem rzeczywistości obozów koncentracyjnych. W reportażach, podręcznikach, programach telewizyjnych. W Oświęcimiu miałam nawet okazję osobiście poczuć tamtejszą atmosferę podczas wycieczki szkolnej. Były to straszne odczucia, nie potrafiłam pojąć, jak to jest możliwe, że człowiek człowiekowi może zgotować taki los. Książka węgierskiego noblisty stoi na mojej półce od kilku miesięcy, od chwili, kiedy pożyczyłam ją, chcąc poznać twórczość nieznanego mi pisarza. Pr...

Imre Kertész w swojej powieści „Los utracony” Mówi o bardzo ważnym okresie w historii świata: drugiej wojnie światowej, a konkretnie o tragedii Holocaustu. Temat smutny i drastyczny, ale wirtuozeria autora przemieniła go w zadziwiający i boleśnie prawdziwy obraz tego okresu. Czternastoletni Żyd z Budapesztu zostaje zapakowany wraz z tysiącami swoich pobratymców do ogromnego pociągu jadącego „dokądś”. Podróż kończy się przed wielką bramą z motywującym hasłem: „Arbeit Macht Frei”… Tutaj zaczyna...

Przygodę z książkami Kertésza zaczęłam w niezbyt uporządkowany sposób. Najpierw "Kadysz za nienarodzone dziecko", następnie "Likwidacja" i "Angielska flaga", aż w końcu "Los utracony" (od którego powinnam była zacząć). Zatem mogłam już mieć jakieś wyobrażenie o sposobie pisania tego pana. Zdziwiłam się, że utwór ten jest napisany w dosyć prosty sposób, bez wzniosłych słów. Szybko polubiłam ten styl pisania. Czułam się tak, jakby nastolatek siedział obok mnie i zwierzał się z tego, co przeżył. Ch...

Książki Imre Kertésza leżały na mojej kupce "do przeczytania" wystarczająco długo, by nie skazić (mam nadzieję) mej opinii o nich szumem pt. "Literacka Nagroda Nobla 2002", którym to napisem atakuje nas okładka czytanego przeze mnie wydania*. "Los utracony", pierwsza z przeczytanych, to kolejny głos przedstawiciela pokolenia, które przeżyło koszmar Holocaustu. A ponieważ problem Zagłady przenicowano na każdą możliwą stronę, nie spodziewałem się po "Losie..." niczego nowego. I rzeczywiście, po...

W zasadzie mogę na temat tej ksiązki napisać wiele, ale na pewno nie to, że jest to powieść słaba. Śmiało mógłbym nawet stwierdzić, że to jedna z lepszych pozycji, jakie kiedykolwiek dostały się w moje ręce. Ale zacznę od początku. Po Kertésza sięgnąłem prawie przypadkiem. Lubię tematykę wojenno-obozową. Kiedy spotkałem się z tą książką w księgarni, Kertész był już laureatem nagrody Nobla, a informacja na okładce dobrze o tym przypominała. Wziąłem książkę do ręki i z miejsca postanowiłem ją k...

Choć wcześniej niż "Los utracony" powstało wiele ważnych literackich świadectw z obozów zagłady, powieść Kertésza na ich tle jest dziełem wyjątkowym. Koszmar obozu przedstawił bowiem autor z autobiograficznej perspektywy ufnego chłopca, przyjmującego grozę obozowego życia z podobną prostotą, z jaką powieść jest napisana. Właśnie dzięki powściągliwości książka ta jest tak wiarygodna i przejmująca, że krytycy uważają ją za arcydzieło literatury światowej. Imre Kertesz został laureatem Literack...

Pomimo tego, że od dawna interesuję się tematyką poruszaną w tej książce (obozy, Holocaust, człowiek w obliczu sytuacji ekstremalnej) książka mnie zaskoczyła i zafascynowala. Autor przedstawił bardzo świeże spojrzenie (jeśli można to tak określić). Uczynienie bohaterem nastolatka, który świat dorosłych widzi w całości jako absurdalny i niezrozumiały, więc z takim samym spokojem reaguje na zachowania skonfliktowanych rodziców jak na zachowania bestialskich gestapowców, robi wstrząsające wrażen...

Powstało wiele ważnych literackich świadectw z obozów zagłady, jednak "Los utracony" jest na ich tle książką wyjątkową. Kertész przedstawił grozę obozowego życia z autobiograficznej perspektywy ufnego chłopca, który wszystko, co go spotyka, przyjmuje z prostotą - i z prostotą o tym opowiada. Właśnie powściągliwość czyni tę powieść tak wiarygodną i przejmującą. Pozbawiona patosu relacja, odsłaniająca mechanizmy masowych zbrodni ubiegłego stulecia, została uznana za jedno z arcydzieł literatury światowej.


"»Los utracony« to arcydzieło maski, którą nałożył autor, aby opisać Zagładę oczami dziecka. Trudno pojąć, jak udało mu się wcielić w swojego bohatera, jak mógł na chwilę »zapomnieć«, »nie wiedzieć«, a właściwie »ukryć« swoją wiedzę o tym wszystkim, co już przecież wiedział, pisząc; jak to możliwe, że nie zadrżał mu głos na kilka stron, na parę słów przed tym, co za chwilę miał wypowiedzieć. To niewątpliwa tajemnica tej przepięknej literacko, a zarazem chłodnej i pisanej jakby bez emocji powieści".

Paweł Dudziak, "Tygodnik Powszechny"


[Wydawnictwo W.A.B., 2010]

Tematyki tej nie lubię, bo ile można słuchać o tym, jak to naprawdę wyglądało w Auschwitz... Książkę przeczytałam niejako z obowiązku (ale lubię dostawać książki w prezencie ;)), więc wymagań dużych nie miałam. No i zaskoczeniem dla mnie nie była. Wciągająca (ale na szczęście krótka), pisana ciekawym stylem, chociaż momentami dość zawile, czyta się bardzo szybko ale równie szybko się o niej zapomina. Łez nie wyciska. Polecam tym, którzy mają czas i czytają książki po to, aby mieć o nich własne z...

Przeczytałam już bardzo wiele pozycji z literatury obozowej. Ta książka jednak na ich tle jest bardzo przeciętna, żeby nie powiedzieć - jedna z gorszych. Nie polecam.