Kapituła 12. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA wyłoniła nominowanych w czterech kategoriach: eseistyka, poezja, proza, przekład na język polski. Do gdyńskich Kostek Literackich zgłoszono ponad 430 tytułów, to wynik lepszy, gdy porównamy go z ostatnimi edycjami Nagrody. Nominacje zostały ogłoszone podczas pierwszego dnia Warszawskich Targów Książki.
Kapitule Nagrody Literackiej GDYNIA przewodniczy prof. Agata Bielik-Robson. Do konkursu zgłoszono 434 tytuły wpisujące się w poszczególne kategorie: eseistyka – 81, poezja – 182, proza – 111, przekład – 60. Spośród nadesłanych zgłoszeń członkowie Kapituły wybrali dwadzieścia najlepszych książek wydanych w 2016 roku, po pięć w każdej z czterech kategorii.
W kategorii proza znalazło się pięć pozycji, które dobrze oddają stan sztuki narracyjnej we współczesnej Polsce. Pozwolę tu sobie zacytować opinię jednego z naszych jurorów, który ujął to tak: „to pięć reprezentatywnych bio-opowieści o Polakach: dwie tradycyjnie męskie (z testosteronem: Twardoch, i bez: Środa) i trzy tradycyjnie kobiece: dzieciństwo (Lech), wiek gimnazjalny oraz macierzyństwo (Cieplak), a wreszcie „dziewczyńsko-babska” wspólnota pod blokiem (Hałas). Czyli - Polaków portret własny”. Istotnie, z jednym wyjątkiem Szczepana Twardocha, który pisze powieści z ogromnym rozmachem o bohaterach odległych w czasie i przestrzeni, większość utworów prozatorskich idzie tropem autobiograficznym, trzymając się blisko ciała własnych doznań i doświadczeń.
W kategorii poezja postawiliśmy w tym roku na dwoje młodych poetów (Adamowicz, Mateusz) i troje już uznanych (Domarus, Suska, Sobol). Przy wyborze poetów spór był chyba najbardziej zażarty, ale i fundamentalny. Polska poezja wyraźnie zmienia paradygmat. Najmłodsi poeci coraz częściej rezygnują z subtelnego trybu liryczno-lingwistycznego na rzecz bardziej ekspresyjnego: chcą wykrzyczeć swoje sprzeciwy wobec rzeczywistości wprost, nie jako pojedyncze jednostki, lecz pod egidą wspólnej sprawy. Ta zmiana nie wszystkich nas przekonuje pod względem literackim, ale też nie zamykamy się na nią szczelnie...
W kategorii eseju zdecydowaliśmy się – jak zwykle zresztą – na szeroki wybór różnych gatunków: od eseju akademickiego (Muskała, Kotliński), przez filozoficzny (Musiał) po literacki (Siwczyk, Łubieński). Tu, jak co roku, selekcja okazuje się trudnym zadaniem, bo dobrych książek jest bardzo wiele: polszczyzna eseistyczna staje się coraz lepsza, coraz bardziej pewna siebie językowo.
W kategorii przekład – znów „klęska urodzaju”: nie byliśmy w stanie nominować wszystkich tłumaczeń, które na to zasługiwały. Chcieliśmy tym razem odsłonić szerokie spektrum tłumaczonych języków: od najbardziej powszechnego angielskiego (Majer), przez tradycyjnie bardzo silny francuski (Igalson-Tygielska, Engelking) i równie mocny niemiecki (Buras), po nieco mniej obecny ostatnio język hiszpański (Zaleska).
„Parafrazując tytuł jednego z nominowanych przez nas esejów, chcielibyśmy móc pociągnąć więcej niż dwadzieścia srok za ogon – ale zasady gry są, jakie są: trzeba było wybierać” – dodaje Bielik-Robson.
Tegorocznych laureatów Nagrody poznamy 2 września. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni Muzeum Emigracji w Gdyni – wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym, zabytkowy Dworzec Morski, odnowiony i przystosowany do nowej roli, ponownie stał się jedną z najbardziej reprezentacyjnych wizytówek Gdyni. Gali będą towarzyszyć Dni Nagrody Literackiej GDYNIA odbywające się w terminie 31 sierpnia – 3 września 2017. Natomiast w listopadzie na miłośników literatury czekają jesienne spotkania z laureatami NLG 2017 w gdyńskich bibliotekach.
NOMINACJE DO NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2017:
ESEJ
Andrzej Kotliński, Tańce polskie. Suita historycznoliteracka; Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
Stanisław Łubieński, Dwanaście srok za ogon; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec
Łukasz Musiał, O bólu. Pięć rozważań w poszukiwaniu autora; Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Monika Muskała, Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia; Fundacja Korporacja Ha!art, Kraków
Krzysztof Siwczyk, Koło miejsca/Elementarz; Muzeum w Gliwicach
POEZJA
Anna Adamowicz, Wątpia; Wydawnictwo Kwadratura – Łódzki Dom Kultury
Cezary Domarus, cargo, fracht; Instytut Mikołowski, Mikołów
Dawid Mateusz, Stacja wieży ciśnień; Wydawnictwo Biuro Literackie, Stronie Śląskie
Michał Sobol, Schrony; Wydawnictwo Nisza, Warszawa
Dariusz Suska, Ściszone nagle życie; Wydawnictwo Znak, Kraków
PROZA
Anna Cieplak, Ma być czysto; Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa
Salcia Hałas, Pieczeń dla Amfy; Wydawnictwo MUZA S.A., Warszawa
Joanna Lech, Sztuczki; Wydawnictwo Nisza, Warszawa
Krzysztof Środa, Las nie uprzedza; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec
Szczepan Twardoch, Król; Wydawnictwo Literackie, Kraków
PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI
Jacek St. Buras, Atlas lękliwego mężczyzny, autor oryginału: Christoph Ransmayr; Wydawnictwo Biuro Literackie, Stronie Śląskie
Ryszard Engelking, Szkoła uczuć, autor oryginału: Gustave Flaubert; Wydawnictwo Sic!, Warszawa
Krzysztof Majer, Depesze, autor oryginału: Michael Herr; Wydawnictwo Karakter, Kraków
Hanna Igalson-Tygielska, Niedziela życia, autor oryginału: Raymond Queneau; Wydawnictwo Biuro Literackie, Stronie Śląskie
Ewa Zaleska, Oszust, autor oryginału: Javier Cercas; Oficyna Literacka Noir sur Blanc, Warszawa
KALENDARIUM NLG 2017
Ogłoszenie nominacji
18 maja 2017, godz. 14.30, Warszawa
Centrum Konferencyjne Stadionu Narodowego, Sala Londyn C
Stoisko promocyjno-informacyjne NLG podczas Warszawskich Targów Książki
18-21 maja 2017, Stadion Narodowy
Nadmorski Plener Czytelniczy
28-30 lipca 2017, Bulwar Nadmorski w Gdyni
Dni Nagrody Literackiej GDYNIA
31 sierpnia – 3 września 2017
Gala Finałowa – ogłoszenie laureatów
2 września 2017, Muzeum Emigracji
Miesiąc z Nagrodą Literacką GDYNIA
Spotkania z laureatami, podsumowanie edycji 2017
Listopad, Biblioteka Gdynia
Organizator NLG:
Miasto Gdynia
*
Tekst pochodzi ze strony internetowej NLG: nagrodaliterackagdynia.pl