Stanisław Aleksander Nowak napisał niezwykłą książkę. "Galicyanie" to saga rodziny Kończyświatów na przestrzeni stu lat, od roku 1812 do 1918. Od kampanii napoleońskiej po koniec pierwszej wojny światowej. Rzecz dzieje się głównie w Zaborowie wsi na podkarpaciu.
Czasami miejsce akcji przenosi się razem z bohaterami, gdzie ich losy rzucą. Zawsze jednak akcja wraca nad Wisłok, do Zaborowa.

Pierwszy bohater to Hynek Kończyświat, następnie jego syn Dolek, syn Dolka Jędrzej i ostatni w szeregu, syn Jędrzeja R. Kończyświat. Wszyscy oni byli aktywnymi uczestnikami wydarzeń w tym zakątku Europy. Wojny i powstania przetaczały się nad nimi i wciągały ich w swój wir. Uczestniczyli w powstaniach listopadowym i styczniowym, w rabacji chłopskiej w latach 40. XIX wieku, w wojnie światowej. Udziałem Hynka było zesłanie na Sybir. Udziałem Jędrzeja i R. była walka w czasie wojny światowej w armii zaborcy C.K. Austro-Węgier. Nie byli świadomymi uczestnikami wydarzeń, niosła ich lawina.

"Galicyanie" to saga rodzinna, ale też epopeja. Powieść pokazuje historię Polski z perspektywy chłopskiej rodziny. Niezwykle istotną cechą utworu jest precyzja i szczegółowość z jaką Nowak stara się odtworzyć świat jego rodzinnego Zaborowa. On stamtąd się wywodzi i dlatego zapewne postarał się odtworzyć tamten świat tak pieczołowicie. Jak sam autor pisze we wstępie, powieść powstawała osiem lat. Poprzedzona była, nie tylko rozmowami ze starszymi członkami rodziny, ale także szczegółowym badaniem materiałów źródłowych w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego. Nowak stworzył też język, którym posługuje się w książce. Jest to specyficzna gwara. Nie wiem, z którego regionu Polski czerpie najwięcej, ale ja, czytając, przypominałam sobie, że podobnie mówili moi dziadkowie. Tak więc zabieg stylistyczny autora pozwolił nadać walor autentyczności jego dziełu. Z tego też powodu lektura "Galicyan" nie jest może łatwa, ale jakże satysfakcjonująca, no i wartościowa poznawczo. Mnie o zachwyciła.

Powieść składa się z czterech Xiąg: Białej, Czerwonej, Czarnej, Żółtej. Każda z nich to kolejny bohater z rodziny Kończyświatów. Części wzajemnie zazębiają się z sobą.
Opowieść o chłopskiej rodzinie, wsi Zaborów, życiu chłopów, życiu dworu przesiąknięta jest prawdą wynikającą z dogłębnej znajomości tematu. Dlatego ta powieść jest taka ważna. Nowak pokazuje nie tylko jak żyli ludzie w tamtym miejscu i czasie, pokazuje też, jak myśleli, jak radzili sobie ze światem, z wyzwaniami, które niosło im życie. Pokazuje ich mentalność i sposób funkcjonowania oraz dlaczego było tak, jak było. Autor nie ocenia swoich bohaterów. Jest kronikarzem.

To wartościowa książka. Jeśli chcemy poczuć choć trochę ducha tamtych czasów, trzeba przeczytać "Galicyan".



Galicyanie (Nowak Stanisław Aleksander)