Głupawy antysemityzm i pogrom - o tym mówi "Mendel Gdański". Niesamowite, a właściwie przerażające jest, że opowiadanie powstałe w 1890 pozostaje całkowicie aktualne. Inny wciąż znaczy gorszy, a "wódka i szynk" (jak mówi sam Mendel) wciąż pociągają za sobą ludzi małych, złych i podłych. I nic nie dało 130 lat edukacji społeczeństwa. Choć oczywiście mamy też światełko nadziei – ludzi stających za Mendlem i chroniących go. Opowiadanie jest genialne – w swej prostocie i bezpośredniości. Kolejny raz utwierdzam się w przekonaniu, że warto czytać polski pozytywizm.