Andrzej Nowicki to wybitny polski filozof, znawca filozofii Odrodzenia, zafascynowany szczególnie myślami Vaniniego i Bruna, twórca ateografii, mistrz masoński. Jednym słowem, barwna postać. To samo Vanini, jego mistrz, skazany na śmierć za ateizm. Sam o sobie mówił, że jest filozofem, teologiem oraz doktorem obojga praw. Dzięki swoim wrogom stał się personifikacją ateizmu, nazywany był nawet „orłem ateistów”. Z Vaninim łączy Nowickiego niewątpliwie właśnie chęć destrukcji wiary w boga i wiary w diabły, wiary w opatrzność i wiary w cuda. Przez długi czas w jego dziełach nie widziano niczego innego, jak tylko treści ateistyczne. Zaś w XVII wieku uważany był za filozofa przestarzałego i nudnego. Dopiero w XIX wieku jego myśl wraca do szerszego obiegu, lecz zostaje nasycona współczesnymi znaczeniami. Zwrot w podejściu do Vaniniego następuje w latach 30. XX wieku, kiedy jego poglądy zaczyna się ujmować w kontekście historycznym.

Zupełnie nowe treści dostrzega w filozofii Vaniniego Andrzej Nowicki. Zwraca uwagę na obecną w dziełach Vaniniego ateistyczną perspektywę nieśmiertelności, koncepcję aktywnej materii, pojęcie pokarmu, przekształcającego się w ciało spożywającego (odnosząc to do książek), kategorię imienia zapewniającą człowiekowi nieśmiertelność oraz ideę Respublica Litteraria czyli Republiki Muz. Vanini twierdzi, że ludzie są bardziej obecni w swoich dziełach, niż we własnych ciałach. Ponadto promuje on znaczenie doskonałości wywodzone od Empedoklesa, a polegające na niedokończoności dzieła, otwartości na uzupełnienia, podleganiu wiecznemu rozwojowi.

Andrzej Nowicki w wielu miejscach podkreśla, że do lektury cudzych tekstów wnosimy własną historię, dzieje wszystkich swoich poprzednich spotkań. Zatem przedstawienie czyjegoś systemu myśli rzetelnie i zgodnie z intencjami autora jest... niemożliwe! Tym mniej możliwe, jeśli autor dużo miejsca pozostawiał czytelnikowi na jego własną, współtwórczą aktywność. Czytając partie Nowickiego o Vaninim trzeba mieć więc świadomość, że czyta się głównie myśli Nowickiego. Warto zatem tę książkę zacząć od tyłu, czyli od oryginalnych tekstów Vaniniego (nie wnikając już, co dołożył od siebie podczas ich przekładania tłumacz).