Czytałem tę powieść po polsku jakieś dwa lata temu. Zachęcili mnie do jej przeczytania znajomi Włosi. Mówili mi, że włoskie dzieci uczą się jej fragmentów na pamięć. Zaraz mi się skojarzyła z "Panem Tadeuszem" Mickiewicza. Ponoć teraz "niektóre czynniki", tak to nazwali, chcą się tej książki pozbyć ze spisu lektur szkolnych. Szkoda.

Bardzo dobrze napisana powieść. Perypetie głównych bohaterów są prawdopodobne. Postacie zostały dobrze scharakteryzowane. Autor ukazał losy młodych ludzi, których miłości sprzeciwił się feudalny szlachcic. Ksiądz, który sprzeniewierzył się swojemu powołaniu, gorliwy kapucyn, czczony przez wszystkich biskup, to tylko niektóre z zaprezentowanych typów ludzi Kościoła bliskich czasom autora. W tej powieści, jak w zwierciadle, mogły się przeglądać wszystkie stany i korygować swoje postępowanie, swoje wyobrażenie o świecie je otaczającym. Brakuje dzisiaj pisarzy, którzy potrafiliby o problemach społecznych pisać w taki sposób, jak Manzoni. Opisał godnych nagany kapłanów, ale jego celem nie było prowokowanie zgorszenia, a tylko zachęta do wytrwałości w dobrym, zachęta do szacunku dla ludzkiej miłości.