Kiedy sięgam po zbiór opowiadań, nie tylko science fiction, budzi się we mnie odruchowy lęk: przeczytam i większość z nich zapomnę. I nie jest to samospełniająca się przepowiednia. Ale kiedy widzę tytuł, w którym króluje przede wszystkim marketing, chęć sprzedaży, przed którym dziwnie łatwo ustępuje zdanie autora, budzą się we mnie upiory i zaczynam czytać z pasją.

Oto kolejny retrospektywny przegląd opowiadań, które - jak pisze we wstępie Card - zmieniły w jakiś sposób jego pogląd na świat lub wywarły na nim niezapomniane wrażenie. I zapewne tak było, bo trudno nie wierzyć autorowi antologii. A nazwiska, które taki wpływ wywierały, mają swoją wagę: Asimov, Effinger, Aldiss, Goldstein, Henlein i inni.

Redaktor tomu podzielił opowiadania na trzy grupy chronologiczne. Mamy więc Złoty Wiek, Nową Falę i Pokolenie Mediów. I może dobrze się stało, że zbiór ten nie zmienił mojego poglądu na tego rodzaju publikacje, w przeciwnym razie bowiem pewnie oszalałbym z nadmiaru wrażeń estetycznych i przeżyć artystycznych dostarczanych przez takie tuzy s.f. Było normalnie. Jest jak zwykle.

Pozostały mi w pamięci właściwie tylko "Piaseczniki" George'a R.R. Martina i "Jeden" George'a Aleca Effingera. To trochę mało jak na ponad czterysta stron dobrej prozy. Ale może to moje uprzedzenia wobec opowiadań albo zanikająca pamięć...

Nie zauważam w tej antologii ciągów tematycznych. Są wielkie nazwiska poprzedzone krótkim biogramem, napisanym trochę w stylu klasycznych podręczników historii literatury. Rzecz ciekawa: w pierwszej części są bardziej suche, w drugiej, a właściwie w trzeciej wzbogacono je o próbę zdefiniowania zamysłu autora lub jego przesłania w poszczególnych publikacjach. Jak gdyby pisały je różne osoby.

I jeszcze jedna, smutna refleksja. Liczyłem po cichu, że Card wyjdzie z amerykańsko-brytyjskiego zaścianka. Nie wyszedł.