"Tajemnica bzów" jest trzecią powieścią z serii "Malownicze". Mimo to można traktować ją jako odrębną pozycję. Postacią występującą we wszystkich częściach cyklu jest Magda. Matka adoptowanych dzieci, mieszkanka Malowniczego. Pewnie można o niej powiedzieć więcej, ale musieliby zrobić to ci, którzy poznali poprzednie tomy, gdyż tam opisywane są jej losy. W "Tajemnicy bzów" występuje tylko jako powierniczka, wierna słuchaczka Leontyny.

Książka podzielona jest na 38 rozdziałów (nienumerowanych), w których czasy współczesne przeplatają się z okresem od I wojny światowej poprzez międzywojnie aż do czasów Powstania Warszawskiego.

Powieść ma kompozycję klamrową. Na początku pojawia się mężczyzna, który przeglądając oferty wypoczynkowe, trafia na zdjęcie pewnej kobiety. Intryguje go ona tak bardzo, że postanawia wyruszyć do Malowniczego, by ją odszukać. Na tym autorka poprzestaje, ukazując od czasu do czasu tajemniczego mężczyznę jako obserwatora. Zakończenie książki jest wyjaśnieniem jego zagadki.

W kolejnym rozdziale poznajemy Magdę, właścicielkę księgarni sąsiadującej z antykwariatem starszej pani, Leontyny, o wdzięcznej nazwie "Kuferek". Choć bohaterki dzieli przepaść wiekowa, są sobie bliskie, łączy je przyjaźń i podobieństwo osobowości. Leontyna opowiada Magdzie historię swojego życia. Kolejne rozdziały to opowieść o dziejach rodziny Majewskich przeplatana migawkami ze spotkań tych dwóch kobiet.

Wraz z opowieścią przenosimy się najpierw do roku 1914, gdzie w atmosferze skandalu z powodu mezaliansu Majewscy opuszczają rodzinną posiadłość. Synowie - Staszek (ojciec Leontyny) i Władysław - znajdują schronienie w leśniczówce Konstantego Kota i jego żony Aliny. Poznajemy życie Staszka, który żeni się z córką leśniczego, a także losy jego szwagierki Agnieszki. Przypadkowo zachodzi ona w ciążę z Żydem Szawłem. Historia jest o tyle ciekawa, że Szaweł porzuca dziewczynę, a ona w dramatycznych okolicznościach traci ciążę. Postanawia zemścić się na całym żydowskim narodzie. Dokonuje strasznego czynu. Jakiego? Nie zdradzę, ale przyznam, że ciarki przeszły mi po skórze.

Na lata przedwojenne i czasy II wojny światowej przypadają dzieje młodej Leontyny, która każe nazywać się Zosią. To imię idealnie pasuje do rezolutnej dziewczynki. Leontyna natomiast - do poważnej damy. Leontyna/Zosia jest postacią niezwykle barwną, o ułańskiej fantazji i łobuzerskim stylu. Nie da się jej nie lubić. Ba, nie można jej nie kochać, dlatego wszyscy kawalerowie starają się o jej względy, od wytwornych oficerów aż do łobuzerskich kumpli z klasy.

Zosia zakochuje się z wzajemnością w rikszarzu Staszku, którego bliżej poznajemy jako Bronka (bo taki pseudonim chłopak przybiera podczas działań wojennych). Wraz z nim (oraz swoją siostrą Anią) angażuje się w walkę i działalność konspiracyjną. Zostaje łączniczką, realizuje swoje marzenia o wolności. Niestety wojna zbiera żniwo. Zosia najpierw traci ukochanego, a potem matkę. Te doświadczenia sprawiają, że beztroska i szalona dziewczyna staje się Leontyną - zrównoważoną i poważną młodą kobietą, która składa przyrzeczenie, że odtąd nikogo nie pokocha i przez życie będzie kroczyć samotnie.

Czasy współczesne: w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Kim jest? I dlaczego tak zależy mu na tym, by poznać Leontynę? Jaką rolę odegrał w jej życiu?

Zachęcam do poznania tej tajemnicy, bo jest ona równie nieprawdopodobna, co szokująca.

"Tajemnicę bzów" początkowo trudno się czyta. Natłok bohaterów, przeskoki w fabule. W miarę lektury jednak wszystko staje się jasne. Bohaterowie nie są tylko naszkicowanymi postaciami, są bardzo ludzcy i bliscy czytelnikowi.

Niestety jednak powieść nie zachwyciła mnie bez reszty. Moim zdaniem nie ma w niej tego pierwiastka, który sprawia, że nie można się oderwać od lektury. Nawet złapałam się kilka razy na tym, że chociaż ciągle miałam książkę przy sobie, odwlekałam moment powrotu do czytania.

To powieść, która ma fajną oprawę, ale w jej treści dostrzegam jakąś pustkę.


[Recenzję opublikowałam również na lubimycztac.pl]