Diane Ducret w swej najnowszej książce „Zakazane ciało. Historia męskiej obsesji” ponownie podejmuje się opowieści o kobietach – ale tym razem o najbardziej intymnej części ich ciała. Choć tematyka ta wielu osobom może się wydać gorsząca, autorka traktuje ją nad wyraz subtelnie i delikatnie.

Całość została podzielona na trzy części. W pierwszej Ducret przybliża sposób postrzegania waginy (tak, to ona jest główną bohaterką tej publikacji) na przestrzeni wieków. Drapieżne zwierzę dla Platona, dla Sumeryjczyków źródło obfitości i urodzaju, dla Galena „odwrócony penis” – mnogość określeń, nie do końca ze sobą zgodnych. Symbol niższego statusu kobiety, zobowiązywana do zachowywania czystości, pozbawiana seksualności, mająca służyć jedynie za narzędzie reprodukcji – oto, jak przez wiele wieków była traktowana. Z mojego punktu widzenia właśnie ta część jest najbardziej humorystyczna, obfituje w sprośnie wierszyki; choć utrzymana w tonie gawędy, została oparta na solidnej bibliografii (zresztą podobnie jak cała książka).

Część druga szerzej traktuje o seksualności kobiet, o zmianie sposobu jej postrzegania – aż do rewolucji seksualnej w XX w. Tutaj z kolei znajdziemy opowieści o wynalezieniu pierwszej podpaski czy tamponu, wibratora, o oddziaływaniu Kamasutry na wiktoriański Londyn, o podejściu do aborcji. Cały ten długi okres to „czasy głębokiej nieufności i podejrzliwości wobec zmysłowości kobiet. Na każdym kroku podkreśla się wyłącznie ich funkcję rozrodczą. Medycyna zabrania im korzystania z narządu rozkoszy, uważając to za zboczenie, a postęp naukowy sprawia, że powstają radykalne metody zapewniające nad nim całkowitą kontrolę”*.

Część trzecia podejmuje tematykę już nam bliższą, bo dotyczy współczesności – uwzględniając także wydarzenia wojen światowych i okresu międzywojennego. Ten fragment jest, niestety, najmroczniejszy, traktuje o trudnościach w pracach nad antykoncepcją, odmawianiu kobietom prawa do rodzenia ze znieczuleniem, a także opisuje gwałty na kobietach w okresach konfliktów jako narzędzie zemsty i poniżenia wroga. Zapoznamy się tutaj także z informacjami dotyczącymi rewolucji seksualnej, pierwszego filmu pornograficznego czy rozwoju branży pism erotycznych. Zaprawdę, w tym rozdziale widać, jak różny był wiek XX – z jednej strony upragniona wolność, możność odsłaniania ciała i decydowania o nim, a z drugiej – poniżenia, gwałty i cierpienia tysięcy kobiet.

Dla każdego coś. „Zakazane ciało” nie wyczerpuje oczywiście tematu, a autorka opiera się przede wszystkim na źródłach francuskich i anglosaskich, ale mimo tego warto po nie sięgnąć. Z jednej strony można się uśmiechnąć, czytając o peanach ku czci waginy, z drugiej – zamyślić się nad zmiennymi losami kobiet w różnych kulturach. Poza walorami czysto naukowymi, książka jest również napisana świetną prozą – co sprawia, że nie ma się ochoty na przerwanie lektury. Zresztą Ducret to już uznana autorka, więc o tym nie muszę chyba długo przekonywać.

Zdecydowanie polecam!


---
* Diane Ducret, „Zakazane ciało. Historia męskiej obsesji”, przeł. Anna Maria Nowak, wyd. Znak Horyzont, 2016, s. 91.