„Grona gniewu” to opowieść o rodzinie Joadów, która ze względu na przemiany gospodarcze zmuszona zastaje do porzucenia rodzinnych rejonów Oklahomy i wyruszenia na Zachód. Ich wyobraźnię podsycają dodatkowo kolportowane ulotki, które obiecują pracę i szczęśliwe życie. Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu

Steinbeck był ostro krytykowany za niezwykle antykapitalistyczny wydźwięk książki, oskarżano go o propagowanie ideologii charakterystycznej dla „czerwonych”. Przypisuje on bowiem ogrom zła spotykającego zwykłych ludzi rozpanoszeniu się kapitalizmu, krytykuje bezwzględnie świat, w którym większość dóbr skumulowana jest w ręku nielicznych jednostek, przez co reszta społeczeństwa zmuszona jest do bezwzględnej walki o przetrwanie, z której niejednokrotnie nie udaje im się wyjść obronną ręką.

Jedno jest pewne – książka Steinbecka jest wstrząsająca. Chociażby dlatego, że opowiada o ogromie zła, jakie jeden człowiek może zgotować drugiemu bez jakichkolwiek wyrzutów sumienia. Mimo wszystko „Grona gniewu” mają całkowicie inny wydźwięk niż na przykład „Łaskawe” Littella – również opowiadają o tragedii ludzkiej, ale skupienie się na losie pojedynczej rodziny zapewnia o wiele mocniejszy przekaz (samo nasuwa się analogiczne spostrzeżenie z „Pana Cogito czytającego gazetę” Herberta).

W pewien sposób Steinbeck, tworząc „Grona gniewu”, wypełnił lukę w amerykańskiej literaturze, poruszając drażliwy i bardzo delikatny temat kryzysu lat 30. XX w., jaki miał miejsce w Stanach Zjednoczonych. Kontrowersyjna fabuła powieści w pewnym momencie doprowadziła do zakazu jej publikowania, a Steinbeckowi przyniosła Nagrodę Pulitzera w 1940 r., przyczyniając się znacznie również do późniejszej Literackiej Nagrody Nobla.

Osobiście uwielbiam twórczość Steinbecka, ale z pewnością nie polecam rozpoczynania przygody z nią od tej pozycji. Co prawda łatwo zauważyć charakterystyczny dla niego rys zastosowany w kreacji świata i ludzi, skupienie się na ludzkich intencjach i uczuciach, ale jednak całość okaże się o wiele bardziej „zjadliwa” dla kogoś, kto już zna inne książki tego autora - „Myszy i ludzi”, „Ulicę Nadbrzeżną” czy chociażby „Na wschód od Edenu”.


[dotyczy: Grona gniewu (Steinbeck John)]