Książka: Kapitan Alatriste

Już sam tytuł nowej książki Artura Péreza-Revertego wywołuje skojarzenia z wieloma innymi opowieściami z cyklu „płaszcza i szpady”: Kapitan Alatriste wydaje się być bliskim kuzynem kapitana Fracasse, powołanego do życia przez Teofila Gautiera, a obaj są spokrewnieni z czterema muszkieterami czy wicehrabią de Bragellone. Czas akcji jest ten sam - XVII wiek, środowisko podobne, tylko - co oczywiste w przypadku twórczości Revertego - miejscem akcji jest Hiszpania. Podobnie jak w innych powieścia...

Kiedy byłem jeszcze w podstawówce, obejrzałem film "Hrabia Monte Christo", książka, po którą, przyznaję, sięgnąłem później, do dziś jest jedną z lepszych, jakie przeczytałem. Następnie sięgnąłem po "Trzech Muszkieterów". Muszę przyznać, że "Kapitan Alatriste" miło mnie zaskoczył. Nie jestem w stanie zapoznać się z oryginałem (hiszpański znam na poziomie prostej konwersacji), ale w tłumaczeniu widać dużą pracę włożoną w styl. Dzieło jest napisane pięknym językiem, zaś zastosowana stylizacja nadaj...

Moją uwagę przykuły kolejno: dobywający szabli szlachcic przywodzący na myśl muszkieterów; nazwisko autora i niesłychanie niska jak na jego książki cena. Cóż było robić - kupiłam i przeczytałam. Już nawet jakiś czas temu... Kilkakrotnie zetknęłam się z opinią, że powieść jest wtórna i przywodzi na myśl powieści Dumasa; parę osób stwierdzenie to z góry zniechęciło. Ja Dumasa w odpowiednim wieku nie przeczytałam, więc go nie znam i porównać nie mogę; "Przygody kapitana Alatriste" wciągnęły mnie...

Kapitan Alatriste to żołnierz, z przydomku tylko kapitan, aktualnie przebywający w Madrycie, leczący tam ranę wojenną. W czasie gdy nie wojuje, najmuje się za grosze do mało chwalebnych zajęć, pojedynkując się w imieniu każdego, kogo stać na takowe zastępstwo. Pewnego feralnego dnia trafia mu się bardzo poważne zlecenie. Musi zaatakować (według jednego ze zleceniodawców) lub zabić (według drugiego) dwóch Anglików przybywających incognito do Hiszpanii. W czasie walki kapitan decyduje się daro...

"Przygody kapitana Alatriste" to opowieść o Hiszpanii pierwszej połowy XVII wieku. Na tronie zasiada młody, niemający na nic wpływu, Filip IV, wnuk potężnego Filipa II. Dwór habsburski powoli staje się labiryntem intryg, podchodów, wzajemnych świństw. Z jednej strony sprawujący rządy kanclerz, z drugiej sekretarz królewski, uprawiający własną podstępną politykę ramię w ramię ze złowieszczym inkwizytorem.

Na skrzyżowaniu tych dwóch ośrodków władzy znajduje się Diego Alatriste y Tenorio, czterdziestoparoletni szermierz, wytrawny żołnierz. W czasie gdy nie jest na wojnie, dorabia, pojedynkując się w cudzych sprawach. Małomówny, raczej sceptyk, zna życie od najgorszej strony i może dlatego zachowuje wciąż elementarne zasady moralne.

W pierwszym tomie kapitan otrzymuje zlecenie, by dokonać zamachu na dwóch tajemniczych przybyszów z Anglii, którymi okazują się następca tronu i jego zaufany, hrabia Buckingham. Kapitan daruje im życie, czym naraża się swym potężnym mocodawcom: inkwizytorowi i sekretarzowi królewskiemu.

Każda powieść z tej serii stanowi odrębną przygodę, choć nie zmieniają się główni bohaterowie, także źli, i najczęściej poczynania tych ostatnich są osnową fabuły.


[Wydawnictwo Muza, 2004]

Pérez-Reverte stworzył niesamowitą rzecz, raczej rzadko spotykaną we współczesnej literaturze. Koloryt książki rewelacyjnie uzupełnił cytatmi z barokowej hiszpańskiej literatury. Tak naprawdę czytamy nie tylko opowieść o kapitanie, ale i całą masę przewijających się w niej hiszpańskich wierszy. Ten zabieg wspaniale dodaje książce kolorytu, i przy okazji poszerza naszą wiedzę na temat literatury hiszpańskiej. Bohaterami książki są nie tylko ludzie, swoistym bohaterem staje się również kultura.