Pierwsza epopeja wolnej Ukrainy.
Trzy kobiety. Ołena Dowhan, członkini UPA zabita przez stalinowską policję w 1947 roku. Jej historię, po znalezieniu starej fotografii, odkrywa kijowska dziennikarka Daryna Hoszczynska i zafascynowana postacią zamierza stworzyć o niej dokument i wreszcie Władysława Matusewycz, przyjaciółka Daryny, malarka, która zginęła w wypadku samochodowym, a ktoś skradł jej obrazy. Ale czy jej śmierć była tylko nieszczęśliwym zdarzeniem? A może, jak w przypadku Ołeny, to zabójstwo polityczne? Zaczynamy śledztwo i poznajemy historię każdej z kobiet. Co je łączy? Szukając odpowiedzi, odkrywamy Ukrainę, jakiej nie znaliśmy, bo "Muzeum porzuconych sekretów" jest powieścią, jakiej nasz sąsiad wcześniej nie miał.
To monumentalna saga, powieść historyczna i kryminalna w jednym. Zwroty akcji, misterna konstrukcja, historia miłosna, świetnie rozpisane postacie oraz tajemnica, którą rozwiązujemy wraz z bohaterkami, wędrując przez 60 lat ukraińskiej historii, sprawiają, że od lektury nie można się oderwać. Powieść wydana w 2009 roku, po Euromajdanie, okupacji Krymu i rosyjskiej inwazji, jest świadectwem heroicznej walki o pamięć, spoiwem jednoczącym społeczeństwo. Przywraca też należne miejsce kobietom w ukraińskiej narracji, będąc bezlitosną krytyką patriarchatu, zaś czytelnikowi zagranicznemu pozwala lepiej zrozumieć skomplikowane wybory rodaków Zabużko.
"Muzeum porzuconych sekretów" zostało okrzyknięte wydarzeniem roku (Korrespondent 2010), książka zdobyła m.in. nagrodę BBC Ukraine (2010), Angelusa (2013), a szwajcarski dziennik "Tages-Anzeiger" uznał ją w 2020 roku za jedną z dwudziestu najważniejszych powieści XXI wieku.
"Wybitna pisarka, wybitna powieść".
"Newsweek Polska"
"Postanowiliśmy nagrodzić książkę niezwykłą, w której przenikają się historia i dzień dzisiejszy, rzeczywistość i magia, miłość, zdrada i śmierć".
Natalia Gorbaniewska, przewodnicząca jury Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2013
"Powieść na światowym poziomie literackim, w której pytania o człowieczeństwo i relacje między płciami przedstawione są w sposób historycznie konkretny i uniwersalny".
Achim Engelberg, "NZZ News"
"»Muzeum...« jest darem dla narodu ukraińskiego. Jest powieścią mającą ambicje być odnośnikiem do dyskusji o tożsamości, która została na nowo przedefiniowana po karnawale Pomarańczowej Rewolucji".
"Tygodnik Powszechny"
Oksana Zabużko (ur. 1960) - wybitna ukraińska pisarka, poetka i eseistka, laureatka wielu nagród krajowych i zagranicznych. Stypendystka Fundacji Fulbrighta, wykłada literaturę w Stanach Zjednoczonych. Autorka m.in. zbioru opowiadań "Siostro, siostro", powieści "Badania terenowe nad ukraińskim seksem", esejów "Kronika według Fortynbrasa" i "Planeta Piołun".
[Wydawnictwo Agora, 2022]