Na podstawie scenariusza do głośnego - dosłownie na całym świecie - serialu telewizji włoskiej "Ośmiornica" (La piovra) Marco Nese napisał wstrząsającą w swej dokumentalnej prawdzie powieść, sięgając do trzewi bestii, jaką okazała się dziś sycylijska mafia. Jej macki, zresztą wyrastające historycznie z ludowych, ale i zbrodniczych korzeni wyspy, sięgnęły daleko poza sycylijski krajobraz i obyczaj, obejmując już nie tylko cały półwysep po przemysłowy trójkąt Mediolanu, Turynu i Genui włącznie, docierając wraz z włoską emigracją zarobkową aż za ocean, gdzie pod nazwą Cosa Nostra znalazły wyjatkowo sprzyjające warunki i rozrosły się w istne żmijowisko zła. W Polsce pisano o mafii niemało, wyszło kilka książek monograficznych na jej temat, poświęciła temu zjawisku w literaturze jeden ze swoich numerów "Literatura na Świecie" - nigdy to jednak nie był to opis tak bezwzględny i tak nowoczesny w faktografii, jak w "Ośmiornicy". Włączone tu wątki miłosne i obyczajowe poszerzają i pogłębiają pole, na którym rozgrywa się główny bieg sensacyjnych, często okrutnych wydarzeń.
Otrzymaliśmy już pięć części serialu (w Polsce obejrzeliśmy cztery, piąty w drodze), książkowa relacja obejmuje wszystkie jej części, każdy tom zawiera jedną z nich, w sumie powstaje obraz nad wyraz dramatyczny.
Dyskusje i polemiki, jakie rozgorzały we Włoszech w związku z tym tak długim, ale najbardziej oglądanym serialem, dotyczą przede wszystkim związków mafii z polityką. Poznając z lękiem i taką dynamikę naszego współczesnago świata, pamiętajmy, że jest to jego wynaturzenie, a nie natura. Leonardo Sciascia, wybitny pisarz włoski, powiedział kiedyś: mafia nie jest Sycylią, jest jej chorobą.
[Agencja Omnipress, Warszawa 1991]