Książka: Niecierpliwość serca

"Kto raz znalazł sam siebie, nie może już nic stracić na tym świecie. A kto raz zrozumiał człowieka w sobie - zrozumie wszystkich ludzi"*. Młody człowiek, porucznik dragonów poznaje młodą kobietę. Ktoś powie – oklepany temat, znamy to już. Owszem, ale ta młoda kobieta ma siostrę–inwalidkę, a rzecz dzieje się na początku XX wieku, kiedy świat jest pod wpływem Freuda… Sam Zweig był pod jego wpływem. Młodej, niepełnosprawnej kobiecie wydaje się, że to dla niej przychodzi ów przystojny mężcz...

"Istnieje litość dwojakiego rodzaju: Jedna małoduszna i sentymentalna, która właściwie jest tylko niecierpliwością serca pragnącego się jak najszybciej uwolnić od przykrych wzruszeń, wywołanych przez cudze cierpienie - nie jest to wcale współczucie, lecz instyktowne odsuwanie cudzego cierpienia od własnej duszy (...)"[*]. Słowa te, będące mottem powieści i jednocześnie fragmentem rozmowy między jej bohaterami, świetnie obrazują tematykę, z którą będziemy mieli do czynienia. Podobnie jak czytana ...

Znakomita powieść! Dawno nie czytałam tak dobrej powieści psychologicznej. Autor podobno interesował się psychoanalizą - i to widać w tej książce. Bardzo wiarygodnie opisał uczucia młodego oficera, który czuje się osaczony przez miłość kalekiej dziewczyny. Nie może tej miłości odwzajemnić, ale litość i współczucie każą mu trwać przy dziewczynie. Powieść wciągnęła mnie i przeczytałam ją z wielkim zainteresowaniem.

Książka ta to niezwykła powieść o kolejnych etapach litości szarego podporucznika do bogatej, rozpieszczonej dziewczyny, przykutej do fotela niepełnosprawnością. Coraz częstsze wizyty młodego mężczyzny wzbudzają w chorej Edycie uczucie, najpierw pożądania, a później prawdziwej miłości. Teraz przyjaciel rodziny zaczyna pojmować, że istnieje "udręka inna, może nawet gorsza od tęsknoty i pożądania"; miłość wbrew woli człowieka kochanego, jego bezbronność wobec czyjejś natarczywej namiętności. Jedna...

Stefan Zweig (1881-1942), znakomity pisarz austriacki, jest dobrze znany polskiemu czytelnikowi z licznych przekładów jego powieści, jak: "24 godziny z życia kobiety", "Świat wczorajszy", "Pierwsze przeżycie" i inne. Autor ten był także mistrzem monografii historycznych. Wiele z nich ("Maria Stuart", "Balzack", "Maria Antonina") ukazało się również w przekładach polskich, zyskując szeroki krąg czytelników.

Pierwsze niemieckie wydanie powieści "Niecierpliwość serca" ukazało się w 1938 roku. Autor powraca w niej do Austrii sprzed 1914 roku i przedstawia dzieje nieszczęśliwej miłości ułomnej dziewczyny z bogatego domu do młodego porucznika kawalerii, którego uczucie do bohaterki jest zaledwie ową "niecierpliwością serca", prowadzącą do tragicznych następstw. Fabuła tej książki dwukrotnie posłużyła jako scenariusz filmowy. Pierwszej ekranizacji dokonano w Anglii w 1946 roku, a w roku 1978 we Francji przeniesiono ją na ekran telewizyjny w formie dwuczęściowego filmu, który cieszył się dużym powodzeniem w wielu krajach, również w Polsce.

[Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1988]