Użytkownik: Margiela

Gdy równo przed stu laty na świat przyszedł Bułat Okudżawa, data jego urodzin nie miała w sobie żadnych szczególnych znaczeń. Także sam nowy przybysz wydawał się niemowlęciem jednym z tysiąca, może dlatego tylko nie całkiem zwykłym jak na małego moskwianina, że po kądzieli miał rodowód ormiański, a po mieczu gruziński. W dwie dekady później dziewiąty maja zyska nową tożsamość: stanie się Dniem Zwycięstwa, finałem wojny, na której młody Bułat nie tylko walczył (przez mniej więcej sto dni), ale kt...

„Za duże ciśnienie. Brakło tchu. Trzeba było mieć specjalnie przystosowany organizm. To tak, jakby się było małą rybką pływającą na płytkiej wodzie - i trafiło w ciemną głębię, gdzie rozsadzało skrzela, a niżej majaczyła bezdenna otchłań z zarysami potworów. Nie do życia, trudno. Z powrotem, na górę, do światła!”[2] Tych słów nie napisała Maja Wolny o podróży do Rosji jesienią roku 2022. Napisał je Andrzej Drawicz o podróży do ZSRR jesienią roku 1957. Różnica nazw i czasów jest bez znaczenia: t...

Żywa. Tak bardzo żywa. To właśnie słowo zjawia się uporczywie, gdy chcę najkrócej i najtrafniej określić, jaka jest postać, która wygląda do nas z każdej stronicy dwutomowego PIW-owskiego wydania listów Zapolskiej. Stron tych jest w sumie ponad tysiąc osiemset, a towarzystwa autorki "Zaszumi las" wcale nie ma się dosyć po tej podróży, choć jest to towarzystwo angażujące, chłonące bez umiaru czas i uwagę. Pisarka hojnie, śmiało i z jaskrawością, aż do granic ekshibicjonizmu, odsłania w listach ws...

Płyniesz samotnie łodzią, na pełnym morzu, i masz dwie skrzynie – w jednej pięćdziesiąt funtów chleba, w drugiej pięćdziesiąt funtów złota. Łódź zaczyna tonąć. Którą wyrzucisz? To pytanie słyszy imigrantka, młoda dziewczyna (nie wiemy, z jakiego kraju), od urzędnika, lekarza na Ellis Island, małej, choć wskutek długich ludzkich wysiłków nie tak małej jak niegdyś, wyspie-wartowni, strzegącej wrót Ameryki. Krainy rajskiej. Ziemi pełnej obietnic. Jest początek wieku dwudziestego, a obietnice, ja...

Tomy dzienników i notesy pisane nieomal szyfrem, księgi rachunkowe, korespondencja, wiersze opiewające zdradzoną miłość i uroki życia kawalerskiego, nowele tak splecione z biografią twórców, że pomagają ustalić kluczowe fakty… Zdumiewające, jak wiele i jak różnych źródeł pisanych mogą stworzyć przez lata członkowie kilku mniej lub bardziej związanych ze sobą rodzin o niekoniecznie literackich ambicjach. Równie godne podziwu, że źródła takie wyszły z kotła historii niemal nietknięte, że nie poża...

Są książki, o których wiemy z całą pewnością, że przyjdzie dzień, kiedy je przeczytamy. Jeszcze nie teraz, może za dwa miesiące, może za trzy, nic się przecież nie stanie, jeśli ta książka (zwykle więcej niż jedna) trochę poczeka. Mityczne "trochę" rozciąga się coraz bardziej, myśl o istnieniu książki czasem uwiera, nie wiadomo właściwie, dlaczego wciąż ją odkładamy na później, przecież naprawdę chcieliśmy ją przeczytać, i nadal chcemy. I czasem, bardzo rzadko, zdarza się to, w co niemal już nie...

Co właściwie wiadomo o Jenny Royster, szanowanej ogólnie w mieście Sallisaw starszej pani „na emeryturze”, jak ona sama z satysfakcją podkreśla? Może nie taki znów ogólny i pełny jest ów szacunek, już od dłuższego czasu jej dom nachodzą agresywni sąsiedzi, „nabożnisie” od Niezłomnego Krzyża, przedstawiciele zboru religijnego, z naciskiem usiłujący przekonać Jenny, że jako znana grzesznica powinna sama zrzec się swojego domu razem z ogrodem i przekazać je właśnie członkom wspólnoty, chcącym wzni...

Jak pisać o tym, co i piękne, i dzikie? Piękno przyciąga, każe zatracać dystans; w człowieku doznającym kontaktu z pięknem narasta czasem, choć nie zawsze, rzecz jasna, ciemne pragnienie, żeby nie tylko nigdy z nim się nie rozstać, ale by się z nim stopić, złączyć bez reszty, do zapomnienia, że się było kim innym, było osobno. Groźna to żądza, nieważne, w czym się akurat przejawia czar i co budzi tęsknotę: czy to będzie głębina starego lasu, koncert skrzypcowy, dawna opowieść nieznanego autora c...

Dwadzieścia lat. Takie ramy czasowe zakreślił autor, Adam Grzymała-Siedlecki, swoim wspomnieniom o aktorach, ich rolach i o zagadkach ich dziwnego rzemiosła. Dwadzieścia lat, dla których datę końcową wyznacza rok, kiedy w Krakowie powstał teatr Szyfmana. Rok następny oglądał już wybuch wojny, która dla wielu ostatecznie zamknęła wiek dziewiętnasty, choć z chronologią różnie w tym względzie bywa, rok 1918 również jest w tej roli obsadzany. Dość, że wspomnienia, choć nominalnie większość spraw por...

Przeczytać bajkę to fraszka, nic łatwiejszego. Półki bibliotek trzeszczą pod ich ciężarem: autorskie zbiory, antologie zarówno polskie, jak obce, nowości i wznowienia, z ilustracjami albo bez ilustracji... Z pozoru raj, wymarzone pole do poszukiwań, własnych wypraw i odkryć, w rzeczywistości raczej splątany gąszcz, w którym bez przewodnika nad wyraz łatwo będzie przepaść bez wieści. Co czytać warto, a co lepiej omijać szerokim łukiem? Która z „bajek na nowo opowiedzianych”, tak przecież licznych...