28 lutego obchodzony jest dzień fińskiej kultury, znany także jako Dzień Kalevali. Z tej okazji YIT Polska przygotowało krótki przegląd fińskich książek, które odbiły się szerokim echem na świecie. Jeśli jeszcze nie macie ich na swoich półkach, może to dobry moment na poszerzenie biblioteczki?

Kalevala

Przegląd dzieł fińskiej literatury zaczynamy od wspomnianej już Kalevali. To zbiór pieśni i legend, m.in. z terenów Finlandii, Estonii i Karelii. Jej głównym bohaterem jest czarodziej Väinämöinen, a zebrane i opisane przez Eliasa Lönnrota historie obejmują okres od stworzenia świata do średniowiecza.

Epos o tajemniczo brzmiącym tytule jest dla Finów tym, czym dla Polaków Pan Tadeusz. Dzieło rozbudziło fińską tożsamość narodową, wywarło wielki wpływ na kulturę mieszkańców Finlandii oraz krajów bałtyckich. Jego sława przekroczyła granice krajów północnej Europy. Z Kalevali czerpał inspirację m.in. Tolkien podczas tworzenia Silmarillionu, a wspomniany Väinämöinen stał się pierwowzorem Gandalfa.

Data umieszczona w pierwszym wydaniu książki (28 lutego 1835 roku) przesądziła o tym, że to właśnie 28. lutego obchodzony jest Dzień Kalevali, a zarazem dzień kultury fińskiej.

Egipcjanin Sinuhe

Kalevala to dzieło najważniejsze dla Finów, ale jej autor nie jest najpopularniejszym fińskim pisarzem poza granicami kraju. Za takiego uchodzi Mika Waltari – bardzo płodny autor, któremu sławę przyniosła powieść historyczna pt. Egipcjanin Sinuhe. Jej akcja rozgrywa się w czasach rządów XVIII dynastii. Tytułowy Sinuhe, lekarz, opisuje swoje życie, a tłem opowiadanych historii jest rzeczywistość Egiptu faraonów i krajów ościennych.

Od momentu powstania w 1945 roku dzieło Waltariego zostało przetłumaczone na ponad 30 języków. To jak do tej pory jedyna fińska powieść, na której kanwie powstał hollywoodzki film. W Stanach Zjednoczonych cieszyła się wielką popularnością – była najlepiej sprzedającą się książką zagraniczną, zdetronizowaną dopiero przez Imię róży  Umberta Eco.

Twórczość Fransa Sillanpää

Mniej znane polskiemu czytelnikowi są książki pióra Fransa Sillanpää. Tymczasem to jedyny jak dotąd fiński autor, który za swoje dokonania otrzymał Nagrodę Nobla (w 1939 roku).

W swoich wczesnych dziełach (m.in. Słońce życia, Ludzie w korowodzie życia) Sillanpää opisywał głównie środowisko wiejskie. To właśnie przybliżenie codzienności fińskich chłopów i opisanie ich więzi z przyrodą spotkało się z międzynarodowym uznaniem i zaowocowało najważniejszym wyróżnieniem w świecie literackim.

Seria książek o Muminkach

Finowie pisali i piszą nie tylko dla dorosłych, ale także dla dzieci. „Fińskie pochodzenie” mają jedne z najbardziej niezwykłych postaci, jakie kiedykolwiek poznali najmłodsi – mowa oczywiście o Muminkach.

Te charakterystyczne istoty zostały powołane do życia przez Tove Jansson w pierwszej połowie XX wieku. Wielką popularność wśród dzieci zyskała nie tylko tytułowa rodzina Muminków, ale także inne postaci z „muminkowego” świata – jak choćby Włóczykij, Mała Mi czy Paszczak. Kto chciałby przypomnieć sobie tę magiczną krainę, może liczyć na wiele godzin ciekawej rozrywki – Tove Jansson napisała sporo historii poświęconych tym przemiłym stworzeniom (m.in. Kometa nad Doliną Muminków, W Dolinie Muminków, Lato Muminków i Zima Muminków).

*

YIT to największy deweloper w Finlandii. YIT Polska promuje w naszym kraju sztukę i kulturę fińską. W 2016 roku firma zorganizowała w Warszawie „Przystanek Helsinki”, przybliżając dzieciom i dorosłym fińskie zwyczaje i tradycje. Firma była też partnerem zakończonej niedawno wystawy „Echa™ – 100 Lat Fińskiej Architektury i Wzornictwa”, przygotowanej z okazji obchodów stulecia niepodległości Republiki Finlandii.

*

Źródło: materiały prasowe

Grafika: Akseli Gallen-Kallela