Autorka recenzji: Joanna Poczęsna


Czasem przychodzi taki dzień, kiedy mam ochotę sięgnąć po literacką klasykę. Tym razem postanowiłam zagłębić się w świecie stworzonym przez Charlesa Dickensa. Mimo że co nieco słyszałam na temat „Klubu Pickwicka”, nigdy nie miałam okazji go przeczytać, więc kiedy nadarzyła się po temu okazja, postanowiłam ją wykorzystać.

Historia

Powszechnie szanowany starszy pan – Samuel Pickwick wraz z trójką towarzyszy – Augustem Snodgrassem, Tracym Tupmanem, Nathanielem Winklem i osobistym służącym – Samuelem Wellerem wyrusza w podróż po XIX-wiecznej Anglii. Celem tej ekspedycji jest chęć poznania ludzkich charakterów i zbadania zaobserwowanych po drodze obyczajów. Bohaterowie przeżywają wiele przygód, czasem strach zagląda im w oczy, innym razem miłość puka do ich serc. To, jak radzą sobie w niecodziennych i często zaskakujących okolicznościach, stanowi przedmiot opowieści.

Zindywidualizowani bohaterowie

„Klub Pickwicka” jest powieścią obyczajową napisaną z dużą dawką angielskiego humoru. Nie zabrakło tu elementów romantycznych, rodzajowych czy groteskowych. Postacie, jakie pojawiają się na kartach książki, zostały ciekawie nakreślone – każdy bohater jest inny, a jednocześnie wyrazisty na tyle, aby zostać zapamiętanym jako indywiduum. Moją sympatię wzbudził przede wszystkim Samuel Weller – służący pana Pickwicka – którego pojawienie się w powieści moim zdaniem dodało jej tempa. Niezwykle sprytny i inteligentny, potrafi załatwić każdą sprawę i wyjść obronną ręką z każdej sytuacji – często w sposób nietuzinkowy. Co więcej, jego humor połączony z ironią zawsze wywoływał u mnie uśmiech. Równie ciekawym bohaterem – choć już pobocznym – jest ojciec Wellera, któremu mimo buntowniczego charakteru przyszło znosić niedogodności związane z drugim małżeństwem. Chciałabym zwrócić w tym miejscu uwagę, że nawet postaci epizodyczne wydają się zindywidualizowane, co dodaje całości realizmu.

Dawniej a dziś

Powieść – znana obecnie jako jedno kilkusetstronicowe dzieło – w XIX składała się z ponad dwudziestu części wydawanych kolejno w postaci zeszytów z ilustracjami. W związku z tym dzisiejszemu czytelnikowi następujące po sobie rozdziały mogą wydać się zamkniętymi kompozycjami, będącymi w stanie funkcjonować niezależnie od siebie. Niektóre fragmenty okazują się też przydługie, a co gorsza, nieco się powtarzają – szczególnie te dotyczące wątków miłosnych. Mimo to całość jest utrzymana w przyzwoitym tempie, a kolejne zdarzenia łączą się ze sobą (i są rozbudowywane) logicznie.

Podczas czytania warto zwrócić uwagę na satyrę na system angielskiego prawa i sądownictwa w wątku uwięzienia pana Pickwicka za rzekome niedotrzymanie obietnicy małżeństwa. W przerysowany i dość komiczny sposób zostały tu opisane procedury sądownicze, a także samo więzienie oraz to, jak można było w nim funkcjonować.

O narratorze słów kilka

Wszystkie historie składające się na „Klub Pickwicka” zostały opisane z perspektywy narratora, który momentami otwarcie informuje, że pomija pewne fragmenty opowieści, aby przedstawić pana Pickwicka w odpowiednim, jego zdaniem, świetle – czasem dodatkowo usprawiedliwiając bohatera. Co ciekawe, cały przekaz jest jego własną interpretacją kolejnych przygód, najprawdopodobniej znanych mu z nieobiektywnego źródła, gdyż spisanych dla potomności przez samego Pickwicka.

Przyjemne z pożytecznym

To książka, po którą warto sięgnąć. Dobrze się ją czyta, kolejne rozdziały wywołują wiele emocji, a bohaterowie są na tyle charakterystyczni, że czytelnik chce ich poznawać, zaś po zakończeniu lektury nie zapomina o nich. Nakłania do refleksji nad światem i ludźmi – ich zachowaniami oraz motywami, jakimi się kierują. Często to okoliczności kształtują charaktery, a każda decyzja pociąga za sobą konsekwencje: prawość jest nagradzana, natomiast niegodziwość karana – wszystko ma swój porządek.





Autor: Charles Dickens
Tytuł: Klub Pickwicka
Tłumacz: Włodzimierz Górski
Wydawca: Wydawnictwo MG, 2016
Liczba stron: 528

Ocena recenzenta: 4,5/6