Recenzuje: Urszula Janiszyn


MIŁOŚĆ - bez wątpienia jedna z najwspanialszych, najpiękniejszych i najlepszych rzeczy, jaka tylko może przytrafić się człowiekowi... Czasami jednak bywa i tak, że nie przynosi sobą szczęścia, dobra i poczucia bezpieczeństwa, lecz strach, ból i cierpienie... O takiej miłości opowiada właśnie niezwykle kontrowersyjna powieść Gabriela Tallenta pt. "Moja najdroższa", która ukazała się w naszym kraju nakładem Wydawnictwa Agora.

Za sprawą tej opowieści wkraczamy w życie dwojga wyjątkowych bohaterów – czternastoletniej Turtle Alveston i jej ojca, Marka. Życie niezwykle specyficzne, gdyż toczące się w starym domu w leśnej głuszy, stroniące od kontaktu z innymi ludźmi, oparte na przeświadczeniu o nieuchronnym pędzie świata do samozagłady, a co za tym idzie – konieczności obrony przed tym, co nastąpi... Turtle, spędzająca większość czasu na łonie natury, nieumiejąca odnaleźć się w kontaktach z kolegami ze szkoły i niepotrafiąca przezwyciężyć trudności z nauką, zmaga się również ze swoim własnym, dusznym, straszliwym koszmarem – psychiczną i fizyczną przemocą ze strony ojca... Lecz oto pewnego razy pojawia się szansa, nadzieja, bodziec do tego, by powiedzieć "dość".

Powieść Gabriela Tallenta należy do grona tych pozycji literackich, o których po prostu nie można zapomnieć po przeczytaniu ostatniej strony... Nie można za sprawą emocji, żalu, poczucia niesprawiedliwości rodzącego się w nas podczas lektury, lecz także na skutek zaintrygowania tą mroczną, ale na swój sposób jakże piękną historią o złej miłości... Tallentowi udało się bowiem dokonać rzeczy niezwykłej, a mianowicie zobrazować w bardzo prosty, jasny. bezpośredni sposób koszmar przemocy – tak z punktu widzenia dziecięcej ofiary, jak i dorosłego sprawcy. I właśnie konfrontacja tych dwóch spojrzeń i perspektyw uderza nas i sprawia, że opowieść jest tak fascynująca...

Fabuła prezentuje się bardzo efektownie; autor wprowadza nas najpierw w realia tej literackiej rzeczywistości i życie głównych bohaterów, następnie przedstawia ich codzienną egzystencję, by wreszcie doprowadzić do punktu zwrotnego – czyli spotkania głównej bohaterki z dwoma sympatycznymi chłopcami. Od tej chwili rozpoczyna się droga ku nieodwracalnej przemianie i konfrontacji Turtle z jej sadystycznym ojcem, co następuje w spektakularnym finale... Znajdziemy tu barwną, efektowną i pędzącą z wielką prędkością akcję, ale też m.in. przemyślenia dziewczynki na temat jej relacji z ojcem i kiełkującego pragnienia sprzeciwu... To wszystko sprawia, iż lektura "Mojej najdroższej" jest interesująca, niejednostajna i porywająca od początku do końca...

Siłę tej historii stanowią bez wątpienia jej bohaterowie, czyli ojciec i córka. Turtle to dziecko natury, jest przyzwyczajona do działania i umie radzić sobie w każdej sprawie – włącznie z posługiwaniem się bronią, walką wręcz czy też przetrwaniem w leśnej głuszy. Wychowywana przez ojca despotę, wyszydzana, terroryzowana i poddawana przemocy z jego strony, wini za wszystko siebie, a nie jego... To smutna, nieszczęśliwa i tragiczna postać, dla której jednak pojawia się pewna nadzieja... Mark jest twardym, bezgranicznie zakochanym w córce mężczyzną, dla którego miłość ta staje się obsesją, chorobą, szaleństwem... To zły, brutalny i obarczający winą za swoje nieudane życie cały świat człowiek, dla którego nie ma już ratunku... Ta para zagarnia dla siebie całą przestrzeń, skupia naszą uwagę, nie pozwala dojść do głosu postaciom z drugiego planu.

Spotkanie z opowieścią Tallenta to także spotkanie z prowincjonalną, duszną i niebezpieczną Ameryką. Ameryką, w której posiadanie broni i korzystanie z niej to coś naturalnego, prywatna własność jest warta tego, by za jej przywłaszczenie wpakować w kogoś kulę bez mrugnięcia okiem, zaś blisko trzydzieści procent społeczeństwa wierzy, iż w zaciszu swych domów-twierdz będzie w stanie obronić się przed nadciągającą apokalipsą. I choć wygląda to jak wyjęte z powieści s.f., niestety taka jest rzeczywistość, która nas tu smuci, szokuje, ale także przeraża... Przeraża również sposób myślenia takich ludzi i ich wpływ na dzieci, które – utwierdzane w przekonaniu o wszechobecnym zagrożeniu i mocy siły fizycznej – są skazane na życie w tym koszmarze...

Lektura tej książki z pewnością nie jest łatwa – głównie ze względu na silne emocje, szczegółowość opisów drastycznych scen czy język wypełniony ogromną liczbą przekleństw. Jednak taka jest ta historia, takie jest życie jej bohaterów i tacy są oni sami, a my – byśmy mogli w nią i w nich uwierzyć – musimy zaakceptować jej charakter. I gdy już to zrobimy, otrzymujemy dzieło wspaniałe, o porywającej narracji i poruszającej dogłębnie treści, o której naprawdę nie sposób zapomnieć przez długi czas... "Moja najdroższa" to powieść, którą powinien poznać każdy rodzic i każdy nastolatek – to literacka uczta, wzruszenia, przestroga...





Autor: Gabriel Tallent
Tytuł: Moja najdroższa
Tłumaczenie: Dariusz Żukowski
Wydawca: Agora SA, 2018
Liczba stron: 392

Ocena recenzenta: 6/6