Podczas tamtej nocy na Saharze niczego się nie dowiedziałem, uwierzyłem.

Mówiąc o swojej wierze, człowiek współczesny musi się wyrażać ściśle. Kiedy pytają mnie: "Czy Bóg istnieje?", odpowiadam: "Nie wiem", bo w sensie filozoficznym nadal jestem agnostykiem, a to jest jedyne stanowisko dające się obronić samym rozumem. Dodaję jednak: "Wierzę, że tak". Wiara radykalnie różni się od nauki. Nie mylę ich ze sobą. To, co wiem, nie jest tym, w co wierzę. A to, w co wierzę, nigdy nie stanie się tym, co wiem.

W obliczu pytań o istnienie Boga pojawiają się trzy typy uczciwych osób. Wierzący, który mówi: "Nie wiem, ale wierzę, że tak", ateista, który mówi: "Nie wiem, ale uważam, że nie", i obojętny, który mówi: "Nie wiem i guzik mnie to obchodzi".

Oszustwo pojawia się wtedy, gdy ktoś głośno obwieszcza: "Wiem!". Ten, kto zapewnia: "Wiem, że Bóg istnieje" albo "Wiem, że Bóg nie istnieje", wykracza poza możliwości rozumu, skłania się w stronę integryzmu, integryzmu religijnego lub integryzmu ateistycznego, obierając zgubną drogę fanatyzmu, na której końcu jest śmierć. Efektem niezachwianych przekonań są jedynie trupy.

W naszym stuleciu, w którym, jak dawniej, zabija się w imię Boga, ważne jest, żeby nie mieszać wierzących z hipokrytami: przyjaciółmi Boga są ci, którzy Go szukają, nie ci, którzy mówią w Jego imieniu, utrzymując, że Go znaleźli*.


---
* Éric-Emmanuel Schmitt, "Noc ognia", przeł. Łukasz Müller, wyd. Znak Literanova, 2016, s. 171-172.