Dodany: 01.03.2005 23:16|Autor: Astral

"Czerwone Pinkertony" i prawdziwa literatura czyli...


...rewolucja na wesoło (ale z ostrymi zębami).

Powieść z bliskiej przyszłości (wyd. oryginalne 1925), ukazująca w konwencji humorystyczno-satyryczno-detektywistycznej sukces rewolucji proletariackiej w fikcyjnej "południowej" republice; dziś powiedzielibyśmy o takiej powieści "political fiction" (wtedy utwory o charakterze detektywistycznym, mówiące o zwycięstwie rewolucji światowej, nosiły nazwę "czerwonych Pinkertonów"). Autor wyszydza krach interwencji Zachodu na południu Rosji i wykazuje wpływ „Wyspy pingwinów” Anatole’a France’a. Rzecz jest zajmująca i zabawna, niepozbawiona walorów literackich, i stanowi miłą lekturę nawet dzisiaj.

W latach dwudziestych w Rosji mniej czy bardziej propagandowa literatura satyryczna była bardzo popularna, uprawiali ją pisarze od najwybitniejszych po poślednich. Ci najwybitniejsi nierzadko nie ograniczali się do satyry na klasę średnią i "burżuazyjne ostatki" (Płatonow, Bułhakow, Zozula, etc.), i niektórzy z nich marnie kończyli. A formę fantastyki wybierało bardzo wielu, tak wielu, że utwory o światowym zwycięstwie czerwonej rewolucji doczekały się parodii (choćby takich jak "Fatalna omyłka" Walentina Katajewa).

Powieść Ławreniewa plasuje się zaledwie w najwyższej strefie stanów średnich i dlatego zapewne poszła w zapomnienie. Ale i tak pozwolę sobie zaznaczyć, że w Polsce nie mamy przekładów wielu utworów z półek wyższych od Ławreniewa, jak choćby opowiadań Kawierina, Płatonowa, wspomnianego Zozuli itd., warto więc sięgnąć po przykurzonego, ale jarego Ławreniewa.

Tytuł "Burzycielka" podaję na odpowiedzialność Floriana Nieuważnego, bo nigdy nie trafiłem na książkę pod tym tytułem (mogło takiej nie być, a jeśli informacja jest sprawdzona, może dotyczyć tytułu drukowanego w prasie w odcinkach).

(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.

Wyświetleń: 1541
Dodaj komentarz
Przeczytaj komentarze
ilość komentarzy: 1
Użytkownik: Astral 13.03.2016 13:31 napisał(a):
Odpowiedź na: ...rewolucja na wesoło (a... | Astral
Okazało się, iż rzeczywiście ta powieść była wydana również i pod tym tytułem. Trzy wydania wskazują, że utwór był dość popularny przed wojną w Polsce - jako niezła powieść satyryczno-fantastyczno-polityczna znanego sowieckiego autora, chętnie u nas kiedyś wydawanego. Dziś jej kontekst literacki i polityczny jest oczywiście słabiej rozpoznawalny.
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: