„Perry Mason i sprawa podmienionego zdjęcia” to jeden z kryminałów Erle’a Stanleya Gardnera z serii, której głównym bohaterem jest amerykański adwokat procesowy Perry Mason. Tym razem praca dogania prawnika nawet na wakacjach, a właściwie w drodze z urlopu do kancelarii. Mason wraca właśnie z Hawajów i jest w szampańskim nastroju, a jednak tęskni już za codziennym kieratem.

„Ludzie są tu serdeczni, klimat łagodny, czas płynie wolno, jakby niepostrzeżenie. Zostawiam to wszystko, żeby wrócić do zgiełku miasta, do dzwoniącego telefonu i wycia klaksonów, do klientów, którzy oczekują ode mnie lojalności, a sami mnie okłamują i … nie mogę się doczekać”[1].

Chociaż rejs z Honolulu rozpoczyna się od tradycyjnego wrzucania naszyjników z kwiatów do wody, (bo przecież „to, co normalnie uważamy za przesądy, tutaj wydaje się takie prawdziwe”[2]), to potem nic nie przypomina rutyny na statku turystycznym. Sprawa, jak zwykle, sama znajduje Masona, a zwraca się z nią pewna bogata dama podróżująca z córką i mężem. Pani Newberry podejrzewa, że nagły przypływ gotówki u małżonka wiąże się z jej nielegalnym pozyskaniem. Zanim jednak adwokat zdąży rozwikłać zagadkę, sytuacja skomplikuje się jeszcze bardziej…

„Perry Mason i sprawa podmienionego zdjęcia” to szybka i zajmująca akcja, błyskotliwe riposty i nietuzinkowe manewry prawnika, który często balansuje na granicy prawa. Gardner tworzy ciekawych bohaterów drugoplanowych – postać Celindy Dail to trafny portret młodej, zepsutej dziedziczki, Aileen Fell – zadufanej w sobie nauczycielki, zaś Belle Newberry – młodej, rozsądnej i potrafiącej się cieszyć życiem dziewczyny, która nagle trafia do wyższych sfer. „Perry Mason” to także postacie znane z tego kryminalnego cyklu: Paul Drake – ambitny prywatny detektyw i Della Street – kompetentna i wyróżniająca się inteligencją sekretarka prawnika. Gdzieś między słowami i kolejnymi sprawami, toczy się zupełnie inna historia, w której czytelnik może podglądać życie prywatne słynnego adwokata i jego przyjaciół.

Fabuła u Gardnera rozwija się szybko, potyczki słowne na sali sądowej robią wrażenie, a zwroty akcji mogą zaskoczyć. Amerykański pisarz operuje prostym, skrzącym się od ironicznego poczucia humoru językiem. Kreśli ciekawe tło społeczne: na pokładzie wycieczkowego statku spotykają się ludzie z różnych sfer. Wakacyjna atmosfera i anonimowość pozwalają wykreować się bohaterom, a zwłaszcza bohaterkom na nowo – „w końcu nie ma nic bardziej rozczarowującego od kobiety z nudną przeszłością”[3].

„Perry Mason i sprawa podmienionego zdjęcia” to świetny kryminał na samotny wieczór lub leniwe letnie popołudnie – akcja pochłania już od pierwszych stron, które przewraca się bardzo szybko. Powieści Gardnera czyta się lekko, z zapartym tchem, próbując rozwikłać kolejne logiczne zagadki.

[Recenzja opublikowana także na innych portalach czytelniczych]

[1] Erle Stanley Gardner, „Perry Mason i sprawa podmienionego zdjęcia”, przeł. Łukasz Witczak, Wydawnictwo Dolnośląskie, 2020, str. 7.
[2] Tamże, str. 9.
[3] Tamże, str. 19.