Czy nasze przekonania, nasza wiedza o świecie i wydarzeniach, obserwacje, które uważamy za własne, są takimi w rzeczywistości? Czy też może się okazać, że są rezultatem nadzwyczaj zręcznej manipulacji prawdziwymi i fałszywymi informacjami?

Umberto Eco podczas jednej ze swych konferencji prasowych powiedział kiedyś, że bardziej niż w teorię wierzy w spiskową praktykę dziejów. Była to wypowiedź żartobliwa, ale czy do końca? Ważnym tematem "Cmentarza w Pradze" są "Protokoły mędrców Syjonu"; jest to literacka wizja ich powstania. Lecz dowiadujemy się także niesłychanych rzeczy o przedziwnych stowarzyszeniach, masonach, jezuitach, karbonariuszach, o słynnych nawróceniach, które zwiodły nawet świętą Teresę z Lisieux, o starożytnym mieście na dnie Jeziora Genewskiego, które badał pewien polski archeolog. A już z pewnością nie zapomnimy epizodu z doktorem Freudem rozprawiającym o psychiatrii w znanej paryskiej restauracji. Restauracje bowiem, kawiarnie, smakowite potrawy, opisy dań, deserów, skrupulatnie układanych menu są tu bardzo ważne.

A przy tym wszystkim pamiętajmy, że postacie występujące w "Cmentarzu w Pradze" są autentyczne. Jedynym wyjątkiem jest główny bohater, którego liczne wyczyny mają wszakże wielu istniejących sprawców. Podobni do nich stale krążą wśród nas.


"Kogo nienawidzę?

Żydów, chciałoby mi się powiedzieć. Żyd - próżny jak Hiszpan, tępy jak Chorwat, chciwy jak Lewantyńczyk, niewdzięczny jak Maltańczyk, bezczelny jak Cygan, brudny jak Anglik, służący jak Kałmuk, władczy jak Prusak i oszczerczy jak mieszkaniec Doliny Aosty. Żydzi śnili mi się noc w noc przez długie lata.

Niemców - to najniższa kategoria rodzaju ludzkiego, jaką można sobie wyobrazić. Są całkowicie niezdolni zdać sobie sprawy z własnej wulgarności, której szczytem jest to, że nie wstydzą się być Niemcami.

Od kiedy zostałem Francuzem, zrozumiałem, jak bardzo moi nowi rodacy są leniwi, szachrajscy, pamiętliwi, zazdrośni, pyszni bezgranicznie. Są źli, zabijają z nudów. Szczycą się posiadaniem państwa, które zwą potężnym, lecz przez cały czas usiłują je obalić.

Zrobiłem się Francuzem, ponieważ nie mogłem znieść tego, że jestem Włochem. Włoch jest podstępny, kłamie i zdradza, woli sztylet od szpady, truciznę od lekarstwa.

Księża? Księdzem lub mnichem zostaje się po to, żeby móc próżnować; a próżnować mogą, bo jest ich dużo. Najgorsi ze wszystkich są z pewnością jezuici. Masoni i jezuici. Jezuici to masoni w kobiecym stroju.

O kobietach wiem mało, ale ich nienawidzę".


Umberto Eco urodził się w Alessandrii w Piemoncie w 1932 roku. Jest profesorem Uniwersytetu Bolońskiego, jednym z najsłynniejszych pisarzy naszych czasów.

W 1980 roku wydał swoją pierwszą powieść "Imię róży", która stała się jednym z największych bestsellerów w historii literatury. Kolejne powieści - "Wahadło Foucaulta" (1988), "Wyspa Dnia Poprzedniego" (1994), "Baudolino" (2000) i "Tajemniczy płomień królowej Loany" (2004) - utwierdziły pisarską sławę autora.


[Noir sur Blanc, 2011]