Autor pracy zajął się znaczeniem, wpływem, wykorzystaniem, stosowaniem szeroko pojętej dokumentacji w życiu staropolskiego chłopa. Ale takiego chłopa, który był bystry na tyle, by umieć docenić zalety dokumentacji jako takiej. Źródło badań stanowiły zachowane księgi gromadzkie od XV–XVI w. do mniej więcej pierwszego rozbioru Polski, w zasadzie z terenu Małopolski, ale trafiały się też odwołania do ziem ruskich i Wielkopolski. Oprócz ksiąg gromadzkich autor wykorzystał również księgi administracji patrymonialnej (świeckiej i kościelnej) oraz księgi sądów szlacheckich. Kwerenda została przeprowadzona w archiwach i bibliotekach krajowych (Kraków, Rzeszów, Kielce, Lublin, Przemyśl, Warszawa) i we Lwowie. Autor wielokrotnie zaznacza, że jego praca to zachęta do pogłębienia badań, a nie monografia tematu.


[Wydawnictwo Olech, 2013]