Pierwszym "rozbitkiem" z audycji "Desert Island Discs", którego usłyszałem, był Józef Rotblat, laureat pokojowej Nagrody Nobla, który współpracował przy produkcji bomby atomowej i poświęcił resztę życia na to, żeby zniwelować skutki jej wynalezienia. (...) Po pierwsze, postanowił przestawić się w badaniach z reakcji jądrowych na medyczne zastosowanie atomu. Po drugie, zamierzał podnieść powszechną świadomość potencjalnych niebezpieczeństw nauki i skłonić uczonych, by przyjmowali na siebie większą odpowiedzialność za swoją pracę. (...)

Chce pan widzieć świat bez wojny. Wierzy pan, że tak będzie, czy tylko pan o tym marzy?

Taki świat musi się ziścić. Mam dwa cele w życiu, bez względu na to, ile czasu jeszcze mi zostało. Krótkoterminowy i długoterminowy. Cel krótkoterminowy to likwidacja broni nuklearnej, a długoterminowy to likwidacja wojen. Powód, dla którego uważam, że to ważne, jest taki, że nawet jeśli wyeliminujemy broń jądrową, to ona została już wynaleziona i nic się już na to nie poradzi. Gdyby w przyszłości doszło do jakiegoś poważniejszego konfliktu między wielkimi mocarstwami, mogłaby zostać wprowadzona z powrotem do arsenału. Jest jednak jeszcze coś, i tu wracamy do kwestii odpowiedzialności uczonych: otóż pewne inne dyscypliny naukowe, zwłaszcza inżynieria genetyczna, mogą przyczynić się do rozwoju innego rodzaju broni masowej zagłady, która być może stanie się dostępna powszechniej niż broń nuklearna. A zatem jedyny sposób na pokój to zapobieżenie wojnie. Trzeba stworzyć taki świat, żeby wojna nie była więcej potrzebna. Żadna. Musimy usunąć ją z rezerwuaru akceptowanych społecznie sposobów rozwiązywania konfliktów i nauczyć się zażegnywać spory bez konfrontacji militarnych.

I wierzy pan, że naprawdę istnieje szansa, że tak się stanie?*

---
* Lisa Halliday, "Asymetria", przeł. Maciej Świerkocki, Wydawnictwo Literackie, 2019, s. 258-259.