Typ recenzji: Oficjalna PWN

Recenzent: Urszula Janiszyn

Myśląc o późnośredniowiecznej historii Europy, mamy na myśli przede wszystkim dzieje Anglii, na przestrzeni tych kilku wieków charakteryzujące się niezwykle burzliwym przebiegiem, który fascynuje nas do dnia dzisiejszego. Wielką rolę w tym względzie odegrali przedstawiciele dynastii Plantagenetów, którzy rządzili Anglią pomiędzy 1154 a 1399 rokiem - przez osiem długich pokoleń. I to właśnie tej dynastii została poświęcona znakomita książka „Plantageneci: Waleczni królowie, twórcy Anglii”.

Jak nietrudno się domyślić, jest to popularnonaukowa opowieść o dziejach Anglii i rządzącej tym krajem dynastii Plantagenetów, którzy z podzielonego i rozbitego kraju stworzyli silne, wpływowe i dobrze działające królestwo. To podróż przez blisko trzysta lat burzliwej polityki, przez sukcesy, ale też i naturalne wewnętrzne spory, które nierzadko kończyły się krwawymi powstaniami i wojnami. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o niezwykłych ludziach z kart historii, którzy często wykazywali się politycznym geniuszem, ale nierzadko i ludzkim szaleństwem...

Dan Jones - brytyjski historyk, dziennikarz i zarazem autor niniejszej pozycji, dokonał rzeczy wielkiej i niełatwej, jaką było przedstawienie blisko 300 lat rządów angielskich władców z dynastii Plantagenetów na nieco ponad 600 stronach książki w sposób tyleż barwny i ciekawy dla odbiorcy, co rzetelny z historycznego i naukowego punktu widzenia. To jednak się mu udało, dzięki czemu mamy porywającą opowieść o polityce, wojnie, kulturze, ale też ludzkich namiętnościach, jakie targały tymi ludźmi i nierzadko decydowały o losach milionów mieszkańców Anglii i całej Europy.

Kim są bohaterowie - Henryk II, Eleonora Akwitańska, Ryszard Lwie Serce, król Jan, Henryk III, Edward Długonogi, czy też chociażby Ryszard II, który wsławił się doprowadzeniem swojej dynastii do upadku...? Otóż ludźmi z krwi i kości, którzy mieli swoje trudne charaktery, wielkie plany, czasami słuszne idee, ale niekiedy i chore ambicje, które nie pozwalały osiągnąć im więcej. I niezwykłe jest to, że autentycznie ciekawią nas te postacie i ich losy, pasjonują życiowe porażki i sukcesy oraz poruszają osobiste tragedie, których im z pewnością nie brakowało. To jest też w mej ocenie największą wartością książki - odpomnikowanie tych znanych postaci, a następnie ukazanie jako zwykłych i nieidealnych ludzi...

Autor zawarł w tej naukowej relacji wszystko, co znaleźć się w niej powinno. I tak też mamy tu wiele odniesień do polityki, kluczowych reform i złych decyzji królów Anglii. Nie zabrakło tu także opowieści o wojnach - czasami domowych, czasami z innymi krajami - przynoszących różne rezultaty: raz wielkie triumfy, innym razem spektakularne porażki. I wreszcie znajdziemy tu uczuciowe, osobiste i rodzinne wątki z życia tych wielkich ludzi, którzy zdradzali, byli zdradzani oraz dopuszczali się wielu okrucieństw na swych bliskich. I to właśnie dzięki temu mamy tak fascynujący i pełny portret tamtych czasów.

Nie sposób nie wyrazić uznania dla strony edytorskiej – jakże bogatej i pięknej dla oka, z klimatyczną okładką, jak też liczne dodatki w postaci map, drzew genealogicznych oraz cenną bibliografię. Zabrakło mi jedynie większej ilości obrazów i portretów, aczkolwiek w trakcie lektury nie jest to szczególnie uciążliwe. Całości efektu dopełnia przejrzysty układ treści, który pozwala nam bez najmniejszego trudu odnaleźć wszelkie kluczowe informacje. To wszystko zaś, łącznie z porywającym sposobem narracji, przekłada się na pokaźną porcję znakomitej popularnonaukowej rozrywki z jak najwyższej półki.

Książka Dana Jonesa „Plantageneci: Waleczni królowie, twórcy Anglii”, to jedna z najciekawszych pozycji historycznych ostatnich lat, jaką miałam przyjemność poznać. Przemawia za tym merytoryczne ujęcie tematu, sprawny warsztat pisarski oraz ukazanie dziejów królów Anglii w sposób tak intrygujący, iż chwilami mamy wrażenie, że zaczytujemy się w powieści historycznej. Z tych wszystkich względów oceniam ten tytuł bardzo wysoko, jak i również zachęcam was do sięgnięcia po niego – niezależnie od tego, czy pasjonujecie się historią, czy po prostu lubicie porywające relacje o ludzkich losach. Polecam.

Ocena recenzenta: 6/6