Marianna Kijanowska i Luljeta Lleshanaku zostały Europejskimi Poetkami Wolności 2022. Po raz pierwszy w historii Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” jury zdecydowało się uhonorować dwie poetki. Werdykt rekomendujący przyznanie dwóch równorzędnych nagród został zaakceptowany przez Aleksandrę Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Ukraińska poetka, Marianna Kijanowska, uhonorowana została za tom „Babi Jar. Na głosy”, a Luljeta Lleshanaku z Albanii za tom „Woda i węgiel”. Osobno uhonorowani zostaną tłumacze zbiorów: Adam Pomorski i Dorota Horodyska.

Jury w uzasadnieniu o przyznaniu nagrody tomowi „Babi Jar. Na głosy” Marianny Kijanowskiej w przekładzie Adama Pomorskiego napisało tak: "To poemat lamentacyjny, w którym Kijanowska osiąga najwyższe mistrzostwo, konstruując opowieści pełne prostoty, przepełnione jednostkowymi doświadczeniami i naznaczone przeczuciem nieuchronnej zagłady. (…) To poezja cielesności, bólu i krwi, które wymykają się historycznemu przyporządkowaniu. Wystarczy zmienić imiona ludzi, nazwy miejsc, by nagle poemat stał się przerażająco aktualny jako tren opłakujący zbiorowe groby Buczy, Irpienia czy Mariupola".

Natomiast tom "Woda i węgiel" Luljety Lleshanaku w przekładzie Doroty Horodyskiej jury nagrody określiło jako "(...) arcydzieło, skończone i pełne, o precyzyjnej konstrukcji, a niezwykła oszczędność słowa potęguje wrażenie doskonałości. Tematem wierszy Lleshanaku jest przejmujący opis dochodzenia do wolności w świecie zniewolenia, w którym się urodziła i dorastała. Poetka jest przy tym erudytką, która w swej twórczości scala różne, nie tylko własne doświadczenia, co sprawia, że jej poezja może trafić do czytelnika pod każdą szerokością geograficzną. Brzmi niczym czysty i nieskazitelny kryształ".

Jury Nagrody Literackiej „Europejski Poeta Wolności” obradowało 25 kwietnia w Gdańsku w składzie: Anna Czekanowicz, Krzysztof Czyżewski (przewodniczący Jury), Paweł Huelle, Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska, Olga Tokarczuk oraz Andrzej Jagodziński (niegłosujący sekretarz Jury). W edycji 2020-2022 Jurorzy i Jurorki wybierali spośród pięciu nominowanych tomów:
- Anja Golob "Didaskalia do oddechu" (przekład z jęz. słoweńskiego: Marlena Gruda i Miłosz Biedrzycki),
- Petr Hruška "Chcieliśmy się uratować" (przekład z jęz. czeskiego: Dorota Dobrew i Franciszek Nastulczyk),
- Kateryna Kałytko "Nikt nas tu nie zna i my – nikogo" (przekład z jęz. ukraińskiego: Aneta Kamińska),
- Marianna Kijanowska "Babi Jar. Na głosy" (przekład z jęz. ukraińskiego: Adam Pomorski),
- Luljeta Lleshanaku "Woda i węgiel" (przekład z jęz. albańskiego: Dorota Horodyska).

Wręczenie nagród odbędzie się 10 czerwca podczas gali w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Uroczystość w reżyserii Agaty Puszcz będzie częścią programu Festiwalu Europejski Poeta Wolności, który będzie trwał od 9 do 11 czerwca i obejmował spotkanie z poezją i jej twórcami oraz wydarzenia artystyczne inspirowane poezją.

Nagroda Literacka Miasta Gdańska "Europejski Poeta Wolności" przyznawana jest w trybie dwuletnim. Jej celem jest promocja zjawisk poetyckich, które poruszają jeden z najważniejszych tematów współczesnego świata – temat wolności, a jednocześnie posiadają wysoką wartość artystyczną. W każdej edycji Nagroda przyznawana jest poecie lub poetce oraz tłumaczom. Nagroda posiada wymiar finansowy: autorzy wyróżnionych tomów otrzymują 100 tys. zł, a tłumacze 20 tys. zł. Nagrodzie towarzyszy seria wydawnicza, w ramach której publikowane są przekłady nominowanych tomów.

Źródło: europejskipoetawolnosci.pl / rynek-ksiazki.pl
Zdjęcie: gdansk.pl
Opracowanie: DZ