Powieść fanaberia, powieść burleska, powieść eksperyment - oto czym jest "Maskarada geniuszy". W Tarokanii, operetkowym królestwie przywodzącym na myśl monarchię austro-węgierską, panują wybierani z talii taroka czterej królowie, a dyktatorskie rządy sprawuje potężny skiz. W tym świecie tajni radcy plamią jak kleksy tło Arkadii, przywiędłych biurokratów kuszą dziewczęta z obrazów Botticellego, a groteskowe perypetie układają się w fabułę inicjacyjną. "Maskarada geniuszy" to z polotem napisana, barokowo rozbuchana wariacja na temat upadku monarchii austro-węgierskiej. Mity i wyobrażenia wrzucone zostały w świat jakby z drugiej strony lustra, zaludniony przez postacie o nazwiskach przedrzeźniających do kwadratu najzabawniejsze nazwiska austro-węgierskich baronów. Bułhakow spotyka tu Alicję, Szekspir idzie pod rękę z Witkacym.

Człowiek o takim nazwisku jak Friedrich Josef Fritz Ritter von Herzmanovsky-Orlando mógł przyjść na świat wyłącznie w Austro-Węgrzech: urodził się w 1877 roku w Wiedniu. Studia dały mu podstawy zawodu architekta, a przede wszystkim przyjaźń z pisarzem i rysownikiem - Alfredem Kubinem. Do kręgu jego przyjaciół należał Gustav Meyrink. Zamożny z domu, od młodości chory na gruźlicę, Herzmanovsky w 1918 roku osiadł w Meranie, po południowej stronie Alp. Tam tworzył grafiki i napisał wszystkie swoje książki: wśród nich "Straszykonia w różanych sidłach" (wyd. pol. 1982), "Maskaradę geniuszy" oraz powieść "Scoglio Pomo oder Rout am Fliegenden Holländer", a nadto wiele nowel, sztuk teatralnych, librett do oper i baletów, osadzonych w realiach mitologicznych lub w rzeczywistości austriackiej. Zmarł w 1954 roku na uremię na zamku Rametz koło Meranu.


[Państwowy Instytut Wydawniczy, 2019]