Aneta Górnicka-Boratyńska (1971) – polonistka, krytyk literacki. Ukończyła studia doktoranckie na Uniwersytecie Warszawskim, współpracowała z „ExLibrisem”, „Polityką”, „Res Publiką Nową”. Obecnie pracuje w Gazecie Wyborczej.


Wspólnym doświadczeniem większości cytowanych w niniejszej antologii autorek jest zapomnienie. O wielu z nich niemalże nikt nie słyszał. W przypadku innych, bardziej znanych pisarek – jak Nałkowska czy Orzeszkowa – przywołuję z kolei ich mało znane teksty. Moim zadaniem jest zatem przekonanie czytelników, że warto wydobyć te dzieła i ich autorki z niepamięci.

Mam nadzieję, że przywołanie rodzimej tradycji kobiecego dyskursu o kobietach spowoduje, że feministyczne publikacje ostatnich lat przestaną wydawać się obcym ciałem w tkance polskiej kultury. Zbiór tekstów, stanowiących odtworzenie procesu kształtowania się idei emancypacji kobiet, może stać się istotnym uzupełnieniem historii tej polskiej myśli kulturalnej, która dążąc do pokonania barier i różnic społecznych, projektowała zbudowanie demokratycznej struktury społecznej równych szans dla wszystkich. Zapomnienie tradycji idei społeczeństwa opartego na zasadzie równego istnienia „bez różnicy płci” przynosi szkodę współczesnej polskiej świadomości kulturowej, niepotrzebnie ją ogranicza i skazuje na „import” tekstów obcych. Celem tej antologii jest zatem zapełnienie pewnej białej plamy w polskiej historii idei, zachęta do bardziej wnikliwego spojrzenia na miejsce kobiety w naszej kulturze i lepszego zrozumienia współczesnej myśli feministycznej. Dzięki temu, być może, wywołanie z milczenia dawnych „głosów kobiet w kwestii kobiecej” przyczyni się w jakiejś mierze do odbudowania tradycji polskiej myśli feministycznej, przebudowy świadomości i namysłu nad tożsamością współczesnej kobiety.

Aneta Górnicka-Boratyńska

[Res Publica, 1999]