rozdział 2.
dzień 2.

markusowi steinerowi

(mam dialog bardzo
fajnie
cześć aneta mówi markus cześć markus co słychać źle dlaczego mam
spotkanie bardzo ważne i nie mogę mieć lekcja dobrze markus polsce jest
bardzo ważny ale twój prace jest ważniejszy)
o
chyba masz
nową
lektorkę (nie nie
to mówi aneta) markus
p o l s k i jest ważny ale t w o j a p r a c a jest w a
(żniejsza may i
touch
your
pullover)


Ze zdziwieniem odkrywam, że wiersz z Markusem będzie mieć dalszy ciąg. Będzie, bo zauważam już coraz więcej poezji w całej tej sytuacji, robi się kilka warstw i fabularnych, i językowych, to wszystko się miesza i przenika, nie wiadomo już, na którym poziomie się znajdujemy. Markus ma znowu bardzo fajnie praca domowa, tym razem dialog, dialog anety i markusa, ukształtowanych na wzór Anety i Markusa, ale o ile kwestie markusa brzmią bardzo prawdopodobnie, i językowo, i treściowo, o tyle aneta stanowi już wytwór wyobraźni Markusa. I mówi, co on chciałby usłyszeć (zgodna, rozumiejąca kobieta) i mówi (po polsku), jak on potrafi. Ja-Aneta (i aneta z wiersza, mojego wiersza) protestuję przeciwko manipulowaniu moją (Anety) osobą, ale protestować sobie mogę. Już jest za późno. Jestem pisana, jestem wymyślana. Wyjście jest jedno – odwzajemnić się tym samym i przedstawiać swoje wersje wydarzeń. Subiektywnie, nielinearnie, układać puzzle z różnych rozmów, z różnych sytuacji, w różnych językach – układać, a nie ułożyć, bo od początku jest jasne, że nigdy nie wyłoni się z tego pełna całość, na żadnym poziomie. Bo rzecz rozgrywa się kapryśnie, na różnych poziomach, czasami to się styka, czasami nie.

Co zrobić z językami? Rozmowy Anety i Markusa toczą się w trzech językach: polskim, angielskim, niemieckim, i żaden z tych języków nie wychodzi z tego zupełnie bez szwanku. To chyba przy okazji tego wiersza Asia Mueller powiedziała, że napięcie: ciało – ciało z Wierszy zdyszanych zamienia się teraz w napięcie: ciało – język – ciało. Tak naprawdę jest to bardziej skomplikowane, bo: ciało (markus) – język (niemiecki) – język (angielski) – język (polski) – ciało (aneta). Język niemiecki jest zrośnięty z ciałem Markusa/markusa, ale niewiele z tego wynika, bo dla Anety/anety niemiecki jest zrozumiały w stopniu niewielkim, a wypowiadalny nie jest prawie wcale. Język polski jest zrośnięty z ciałem Anety/anety, Markus/markus go nie rozumie, ale musi i chce, chce i musi go poznać. Językiem pośrednim, służącym do komunikacji, tylko i wyłącznie, jest angielski, mocno niedoskonały, oczywiście, ale kto by się tym przejmował, kto by się za nim ujął, nie jest on w tej historii niczyim językiem. Jeśli do tego dodać jeszcze język polski Markusa/markusa, język dopiero się w bólach wykluwający i język niemiecki Anety/anety – robi się jeszcze większe zamieszanie.

Jak więc to doświadczenie językowe można oddać? To nieustanne przebywanie w kilku językach, przeskakiwanie z jednego do drugiego, bo kawałek zdania łatwiej wyrazić w jednym, kawałek w drugim? Nie ma tu chyba idealnego rozwiązania, jeśli założymy, że wiersze pisze się (jednak) dla kogoś, że ktoś to musi (jednak) zrozumieć, a trudno by było opisać, przeplatając ze sobą pięć języków. Zastanawiałam się nad tym wielokrotnie i wcale nie uważam, ze to było jedyne rozwiązanie, ale ostatecznie zdecydowałam się, żeby polski markusa był polskim Markusa, polski anety polskim Anety, a angielski czasami polskim (Anety), jeśli chodzi o całe rozmowy prowadzone w jednym języku, czasami angielskim, jeśli są to jakieś ogólnie zrozumiałe wstawki, a ważne jest, żeby zaznaczyć tę „obcość”, czy „pośredniość”, „neutralność” języka.