Dodany: 29.09.2010 07:45|Autor:

nota wydawcy


Słownik ze swadą i humorem przybliża urodę i odrębność językową Śląska. Zabawnie brzmiące w uszach Goroli śląskie słowa obrazują dowcipne ilustracje. Książka otwiera wyobraźnię i ułatwia dialog z niezwykle barwną społecznością Hanysów. Przygotowany z myślą o czytelnikach wrażliwych na polską kulturę, którym w sercach grają nuty "małych ojczyzn" i jak przyznaje sama autorka, z pochodzenia Ślązaczka, napisany przede wszystkim dla kamratów*.


"Słownik »Ślónsko godka dla Hanysów i Goroli« powstał z tęsknoty. Z tęsknoty za klimatami dzieciństwa, za światem, którego już nie ma, za smakiem babcinego kołocza z posypką i zapachem hodowanych przez dziadka róż, za podsłuchanymi przypadkiem rozmowami babcinych sąsiadek, toczącymi się przy kuchennym stole, który był sercem domu, za snutymi przez dziadkowych kamratów od skata przerażającymi opowieściami o pracy pod ziemią".

(Ze "Wstępu" autorki)


Słownik nie tylko rejestruje bogatą i już trochę zanikającą tradycję językową, ilustruje i opowiada również o ciekawych obyczajach Hanysów. Obyczajach, które swoje źródło mają często w górniczej tradycji. Dzięki niemu poznajemy słowa używane w różnych okolicznościach, bo treść ułożono tematycznie: Familio; Miana; Żywobycie; Niymoc i zdrowie; Klamory; Hausfrau, królowo chałpy; Boroki, brzidoki i gupieloki; Gody i inksze fajery; Fachmany i geszefciarze.

Na stronach słownika rysuje się obraz społeczeństwa zżytego, niezwykle gościnnego, kultywującego życie rodzinne i tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie. My, Gorole możemy im tego tylko pozazdrościć. Możemy też spróbować zabawy językowej na styku kultur.


* Gorol; Gorolka; Gorole to nie-Ślązak; nie-Ślązaczka; nie-Ślązacy (nie mylić z gorole = górale, i to właśnie małą);
Hanys; Hanyska; Hanysy to Ślązak; Ślązaczka; Ślązacy (według osób spoza Śląska).
* kamrat; kamratka – kolega; koleżanka.

[PWN, 2010]

(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.

Wyświetleń: 2296
Dodaj komentarz
Przeczytaj komentarze
ilość komentarzy: 6
Użytkownik: jakozak 06.03.2012 22:07 napisał(a):
Odpowiedź na: Słownik ze swadą i humore... | agnesines
Czyta się świetnie.
Króciutki konkursik dla Ślónzoków (pnioków, krzoków,...ptoki tyż mogom bydź). Kto to je przichlast?
Użytkownik: misiak297 06.03.2012 22:13 napisał(a):
Odpowiedź na: Czyta się świetnie. Króc... | jakozak
Jakem Ślązok, myśle se, że to ktoś, kto uważa, że jest wspaniały, a tak naprawdę jest żałosny.

Za to ten słownik jest uroczy!
Użytkownik: jakozak 07.03.2012 08:54 napisał(a):
Odpowiedź na: Jakem Ślązok, myśle se, ż... | misiak297
Słownik jest wspaniały. A przichlast? Nie.
Użytkownik: jakozak 07.03.2012 10:43 napisał(a):
Odpowiedź na: Jakem Ślązok, myśle se, ż... | misiak297
W jednym miejscu jest napisane, że to lizus, a w innym, że to taki maminsynek. W sumie na jedno wychodzi.
Kocham śląską mowę, mimo że jestem gorolka.
Myślałam, że umiem godoć. Jakże się myliłam! Połowy słów nie rozumiem, albo nie wymyśliłabym, że tak się coś, ktoś może nazywać, chociaż byłoby to dla mnie zrozumiałe, gdyby ktoś to powiedział.
Bardzo się zdziwiłam czytając, że w śląskim języku występują (obok czesko-morawskich, niemieckich i polskich słów) archaizmy polskie z czasów Piastów i Jagiellonów.

Książeczka przezabawna i bardzo inteligentna. Ślónski dowcip jest wspaniały.

"Plaskacynie rzici na zeslu".
"Jino wlyziesz do urzyndu, zarozki robisz sie malucki choby cwerglik".
"Wiela sie czowiek nakryklo, nim sie nauczy pisanio".
"Ici pici Mikimaus, jo zostowom, a ty raus".
"Frelka skoko w sznóra".
"Skuli tych pierońskich fligrów w lufcie je tera taki prask, że ptoków je
coroz mynij".
"Łod tego wónianio zarozki sie w gowie szelónto".
Użytkownik: margines 07.03.2012 11:00 napisał(a):
Odpowiedź na: W jednym miejscu jest nap... | jakozak
... Nie ma to-tamto! Pękłem przy czytaniu tej pewnie maleńkiej próbki, czym jest śląska gwara:)!
OPLUŁEM monitor przy... "Jino wlyziesz do urzyndu(...) - prawda stara jak... urzędy!
Użytkownik: jakozak 07.03.2012 12:29 napisał(a):
Odpowiedź na: ... Nie ma to-tamto! Pękł... | margines
:-)
Mówię CI, Margines, mowa śląska jest przecudna. :-)
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: