Filip II (1527–1598), zwany przez współczesnych „najpotężniejszym monarchą chrześcijaństwa”, był już za życia postacią kontrowersyjną, w jednych budził lęk i nienawiść jako „czarny pająk” rozsnuwający z Escurialu sieć, którą objąć chciał cały niemal świat, w drugich – miłość i uwielbienie. Uczucia te znajdowały wyraz w licznych jego biografiach, począwszy od wyraźnie nieprzychylnych, pióra autorów protestanckich, poprzez bardziej rzeczowe i udokumentowane, a na pochwalnych skończywszy.

Jak twierdzi w przedmowie Geoffrey Parker: „Nie miałoby wielkiego sensu pisanie teraz jeszcze jednego życiorysu Filipa II, gdyby nie pojawiło się nowe źródło informacji: papiery hrabiów Altamira”. Papiery te, tysiące własnoręcznych listów i zapisków roboczych króla z jego archiwum, stosunkowo niedawno, bo dopiero kilkadziesiąt lat temu odkryte i niewykorzystane dotychczas przez historyków, dają jedyny w swoim rodzaju wgląd w życie prywatne tego tak nieprzeciętnego człowieka i władcy.

[PIW, 1985]