Zbiór szkiców analitycznych, w których Zbigniew Załuski - po raz pierwszy w naszej publicystyce - stawia sprawę traktowania jako całości walki naszego narodu na wszystkich frontach ostatniej wojny i dokonuje próby oceny wkładu Polaków do wspólnej sprawy zwycięstwa nad Niemcami hitlerowskimi. Zbiór zawiera krytyczny zarys literatury o udziale naszego narodu w II wojnie światowej i wysuwa szereg postulatów, dotyczących m.in. opracowania syntezy naszej walki i wydobycia z zapomnienia wielu pasjonujących jej fragmentów. Praca twórcza i nowatorska.

Książka stanowi polemikę z wieloma mitami i poglądami, między innymi z niektórymi publikacjami o wrześniu i o AK. Napisana pięknym językiem publicystycznym, przeznaczona jest dla szerokich mas czytelniczych. Ogniwo wielkiego cyklu obejmującego poza "Przepustką do historii" jeszcze głośne "Siedem polskich grzechów głównych" i "Finał 1945".

[Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964]