Ciekawy sposób innego spojrzenia na historię Niemiec. Tak, jak w tytule: "antypodręcznikowo". Zamiast skupiać się na powszechnie znanych faktach, a może raczej na powszechnie znanej ich interpretacji, Engelmann próbuje przedstawić te wydarzenia tak, jak były odbierane przez większość ówczesnych mieszkańców. Czyli jest to opis kolejnych grabieży, ucisku i innych wymyślnych form gnębienia poddanych przez wszystkich, którzy tylko mogli i mieli prawo wykorzystywać pracę innych. Ciekawostką są nawiązania do postaci związanych ze współczesną historią Niemiec i wskazanie na ich niekoniecznie chwalebne prawa do obecnego majątku. Ciekawym zabiegiem są próby tłumaczenia wydarzeń historycznych za pomocą odwołań do współczesności, np. przedstawienie wojny trzydziestoletniej jak historii miasta opanowanego przez gangi!

Ale są też wady. Denerwujące jest słowo wstępne i uwagi (na szczęście nieliczne) do treści książki autorstwa pana Janusza Roszkowskiego. Psują one odbiór tekstu, ale konieczność ich umieszczenia można zrozumieć patrząc na rok wydania książki. Chyba konieczne było, mimo możliwości wydania książki napisanej przez Niemca, choćby i "dokopującego" odwiecznemu wrogowi, pokazanie miejsca w szeregu przedstawicielowi "zgniłego Zachodu". Nie przekonują też mocno socjalistyczne rozwiązania proponowane przez autora na większość bolączek. Może z pozycji człowieka mieszkającego w latach 60.-70. na zachodzie Europy socjalizm wyglądał jak lek na wszelkie zło, ale dla współczesnego polskiego czytelnika znającego skutki socjalizmu ten punkt widzenia może być trochę denerwujący.

Mimo wszystko książka jest ciekawa i warta polecenia. Może warto nie cieszyć się tym, że dotyczy ona ciemnych kart z historii Niemiec, ale zastanowić się, czy czegoś podobnego jakiś odważny historyk nie mógłby napisać o każdym kraju.

Polecam też druga część "Antypodręcznika", dotyczącą okresu międzywojennego.