Bardzo generalizując - nie lubię literatury rosyjskiej. Zwłaszcza tej po rewolucji. Denerwują mnie rosyjskie nazwiska, adresy, a wszyscy "towarzysze" i "koledzy" przyprawiają o zawroty głowy.

Do Bułhakowa jednak zabierałam się będąc dobrej myśli. Wszak Bułhakow wielkim pisarzem był. Czy się zawiodłam? Trudno powiedzieć. Odnalazłam w "Diaboliadzie" wszystko to czego w literaturze rosyjskiej nie lubię, ale przymykając na to oko opowiadanie było nad wyraz interesujące.

Wyczytałam w recenzjach, że jest to satyra na biurokrację, ale ja osobiście widzę w "Diaboliadzie" opowiadanie ze świata kafkowskiego "Procesu". I choć Kafka wcześniej napisał swoje dzieło, wydane dopiero 1925, nie mogło być natchnieniem dla Bułhakowa.

Historia toczy się wokół Korotkowa, referenta w Głównej Centralnej Bazie Materiałów Zapałczanych. Pewnego dnia pensja pracownikom Cebazamapu zostaje wypłacona nie w pieniądzu, lecz w zapałkach. I tak zaczyna się psychodeliczna historia głównego bohatera. Momentami wydaje się być ona tylko snem spowodowanym zatruciem dymem siarkowym, tak absurdalne zdarzenia opisuje Bułhakow. A bohater choć początkowo starający się zachować resztki zdroworozsądkowego myślenia, szybko popada w obłęd, który zawładną całym jego otoczeniem.

Od samego początku czuć że historia nie skończy się najlepiej. Ale rozwoju sytuacji nikt nie jest w stanie przewidzieć. Tak bardzo zawiłe staje się życie Korotkowa - staje się ono "Diaboliadą" - z której nie ma ucieczki, która pochłania bohatera, popycha go coraz dalej w głąb siebie.

Opowiadanie jest krótkie - u mnie 42 strony. Momentami trochę zawiłe, ale przecież nie zawsze o to chodzi, żeby czytać łatwe utwory. Ja w skali od 1 do 6 oceniam na 4,5. I polecam. Wszak dla nikogo nie będzie dużą stratą czasu sięgnąć po tak krótki utwór. A poznać coś więcej Bułhakowa niż "Mistrza i Małgorzatę" warto. Wszak wszyscy go znają, a mało kto potrafi wymienić inną jego książkę.