Dorobek literacki Edmunda Niziurskiego, jednego z najoryginalniejszych pisarzy polskich, kojarzy się zwykle czytelnikom z opowiadaniami i powieściami dla dzieci i młodzieży. Przyniosły one pisarzowi wielki rozgłos i weszły na trwałe do kanonu literatury. Stosunkowo mniej znana jest twórczość E. Niziurskiego adresowana do dorosłego odbiorcy. Należy do niej także trzymana przez Ciebie, Czytelniku powieść »Salon wytrzeźwień«. Książka jest prawdziwą perełką dobrego smaku, zawierającą podstawowe wyznaczniki stylu Niziurskiego: subtelny dowcip sytuacyjny, uniwersalne przesłanie, oryginalną, zaskakującą pointę oraz znakomity język, którego klasę podkreślają wybitne dialogi.

Bohaterem powieści jest bezkompromisowy, młody i zdolny lekarz nieprzystający do konsumpcyjnie nastawionej społeczności. Poznajemy go w dość trudnym momencie jego życia i towarzyszymy mu w wydarzeniach dających szansę na przełom. Jednak historia, zamiast efektownej pętli, zatacza smętne koło i nasz bohater wraca do punktu wyjścia. Cóż, w naszej epoce opakowań liczy się etykieta, a nie zawartość. Jeśli przeczytasz tę książkę, będziesz wiedzieć, co autor miał na myśli.

Wielką cechą prozy Niziurskiego jest też jej ponadczasowość. Trudno dostrzec, że napisana została prawie pięćdziesiąt lat temu i siłą rzeczy osadzona w realiach niezwykle innych niż dzisiejsze. Po prostu fabuła, narracja i warsztat pisarski Edmunda Niziurskiego sprawiają, że czas i miejsce są bez znaczenia wobec problemów - nie tylko tych z książki - jakie przeżywać może każdy z nas.

Andrzej Icha i Stanisław Pisarek - wydawcy, 2000


Jest to powieść bardzo zajmująca, czyta się ją jednym tchem, napisana gładko i zręcznie, a przy tym niebanalna. (...) Narratorem jest tu młody lekarz, zdolny, ale przez pijaństwo plączący sobie życie. Jego perypetie zawodowe i rodzinne, spotkania z dawnymi kolegami, przeżycia w prowincjonalnym mieście N. (nietrudno w nim rozpoznać Kielce), a potem w Warszawie, składają się na treść tej powieści. Jej akcja rozgrywa się w ciągu kilku dni, ale sięga też w przeszłość i obejmuje losy wielu ludzi.

Powieść Niziurskiego trzyma się mocno rzeczywistości, jest w niej dużo trafnych obserwacji i kawał niewątpliwej prawdy z naszego życia współczesnego, podanej w tonacji lekkiej ironii i humoru mimo wagi i powagi spraw w niej przedstawionych. To jej dodatkowy urok i wartość.

A. Grodziński, "Życie Warszawy", 1964


Powieść ta, acz liczy już sobie sporo lat, jest ciągle aktualna. I ta jej cecha nie wynika bynajmniej z ponadczasowości czy, by rzec trochę patetycznie - ponadhistoryczności tematyki. Przeciwnie - akcja »Salonu wytrzeźwień« toczy się w końcu lat pięćdziesiątych w konkretnych, polskich, nie zdeformowanych (realistycznych przeto) warunkach. Jakże rzeczywistość wykreowana przez Niziurskiego podobna jest do rzeczywistości obiektywnej, w której my żyjemy.

Jacek Wegner, "Tygodnik Kulturalny", 1972


Powieść napisana jest z werwą i zacięciem, gdzieniegdzie z felietonowym dowcipem. Akcja toczy się żywo, obfituje w zabawne powikłania i prezentuje nam liczne grono ostro zarysowanych sylwetek z rozmaitych środowisk społecznych. Ale »Salonu wytrzeźwień« nie można bez reszty zakwalifikować do lektury »rozrywkowej«. W nurt jakby sowizdrzalskich przygód dra Janysta wplecione są bardzo poważne i - powiedziałbym - nawet kłopotliwe wątki.

Bolesław Dudziński, "Głos Pracy", 1965

[Stapis, 2001]