"Było to w czasach mego głodowania i włóczęgi po Chrystianii, owym mieście, które każdego musi naznaczyć swym piętnem…"*


"Głód" Hamsuna, wbrew dacie pierwszego wydania (1890), jest utworem idealnie przystającym do naszych czasów. Książka nie jest tylko studium człowieka głodnego, którego zachowania są często irracjonalne i budzące społeczny sprzeciw. Najoczywistsza to interpretacja. Czytelnik dostaje do rąk dzieło o wiecznym nienasyceniu egzystencjalnym, o ciągłym poszukiwaniu sensu, doświadczenia i wrażenia. Ten rodzaj głodu powoduje wyobcowanie ze społeczeństwa, brak akceptacji czy zwyczajnej empatii.

Głodny bohater błąka się po ulicach Christianii – mikroświata, labiryntu, w którym jest zagubiony nie tylko przez własną przypadłość. Uważa się – niestety – za istotę wyższą. Bardzo przypomina Rodiona Raskolnikowa i jego kluczenie po ulicach Petersburga.

Warto spojrzeć na głównego bohatera jak na istotę zniewoloną. Niewoli go głód fizyczny, głód absolutu i świat-społeczeństwo. Pierwsze dwa wzajemnie się przenikają. Bohaterem kieruje trywialność (pusty żołądek) i wzniosłość (potrzeby duszy). Żyje w olbrzymim teatrze absurdu, gdzie w końcu przestaje odróżniać przyziemność od sacrum. Jednak zapomina, czego szuka naprawdę.

Tylko świat-społeczeństwo może napoić, nakarmić i przyodziać. A co się dzieje, kiedy ludzie nie chcą i nie czują potrzeby spełniać owych uczynków miłosierdzia względem ciała? Nauka Boga zostaje wyśmiana i staje się, po części, źródłem cierpienia człowieka. Rzeczywistość kreowana przez Hamsuna jest bezlitosna i brutalnie wyklucza mit o Dobrym Samarytaninie.

Zastanawiające – na ile bohater Hamsuna jest Każdym, który żyje w XX (lub, jak chcą niektórzy, w XXI) wieku? Niezaspokajanie głodów – brak telewizji, Internetu, radia, prasy, imprezy, seksu, książki - rodzi udrękę. Nowe czasy – nowe absoluty. Hamsun na wskroś nowoczesny.


---
* Knut Hamsun, "Głód", tłum. F. Mirandola, Wydawnictwo Poznańskie, 1974, s. 5.


[Tekst wcześniej publikowałem na swoim blogu]