Z historią powstania "Hiszpańskich oczu" wiąże się moje niezwykłe przeżycie. Pod koniec lata 1988 roku spotkałam w parku kobietę, która, mimo że nie była już młoda, miała jedną z piękniejszych twarzy, jakie widziałam. Nawiązałam z nią rozmowę. I nagle, nieoczekiwanie dla nas obu, ona zaczęła o sobie opowiadać. Jak się potem okazało, byłam jej pierwszą i jedyną słuchaczką, odkąd w 1953 roku wróciła z zesłania na Syberię. Trafiła tam jako piętnastoletnia dziewczyna za udział w Powstaniu Warszawskim. Nie wracała ze Związku Radzieckiego sama, przywiozła ze sobą córkę, owoc gwałtu, jakiego dokonano na niej w łagrze.

Już wtedy w parku wiedziałam, że muszę jej los opisać, zatrzymać w czasie, żeby tak beznadziejnie nie pogrążył się w niepamięci. Skomplikowane stosunki między matką i córką, która nic nie wie o swoim pochodzeniu, są treścią mojej książki. Anna, bohaterka „Hiszpańskich oczu”, jest aktorką: nieznajoma pani z parku, jej prototyp, spędziła większość życia pośród półek z książkami jako bibliotekarka. Bo, jak mi powiedziała, tam się można najłatwiej schować.

Maria Nurowska


[Wydawnictwo Alfa, 1990]