Napisana w 1880 roku przez Theodora Fontanego "Greta Minde" traktowana jest jako nowelka miłosna. Pewno dlatego, że jej osią fabularną jest faktycznie miłość łącząca główną bohaterkę, tytułową Gretę i niewiele od niej starszego Valtina. Utwór ten jednakże ukazuje również szeroko tło i przyczyny miłosnego dramatu, który rozegrał się w Marchii Brandenburskiej w XVI w.m po wprowadzeniu w tym kraju protestantyzmu.

Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu

Greta to bardzo mocno nakreślona postać. Być może jej mieszane pochodzenie, odziedziczona po matce gorąca hiszpańska krew sprawia, że targają nią bardzo mocne uczucia. Bardzo intensywnie przeżywa zarówno miłość, jak i nienawiść, a poczucie krzywdy wyzwala w niej potrzebę zemsty.

Ta niewielka książeczka, w której wątek romantyczno-psychologiczny splata się ze społeczno-obyczajowym, jest znakomicie napisana, bardzo pięknym, a przy tym przystępnym językiem, co sprawia, że doskonale się ją czyta, mimo iż tematyką bardzo odbiega od współczesności. A poza tym pozwala poznać życie w Niemczech w czasach luteranizmu i jego wpływu na postawy społeczne, oraz hipokryzję, z jaką spotkała się Greta, która czytając piękne słowa umieszczone na ratuszu:

"Jeśli masz władzę, to bądź praw,
Bóg jest Twym kniaziem, ty jego rab;
nie ufaj władzy jaką masz,
bo policzone są twe dnie.
Jak ty sądziłeś niegdyś mnie,
takoż Bóg osądzi cię.
Tutaj sądziłeś przez parę chwil,
Tam cię osądzą po czasy wsze [...]"*

była przekonana, że zostanie sprawiedliwie potraktowana.

Słowa tego swoistego motta do dzisiaj nie straciły znaczenia, gdyż sprawiedliwość nie dla wszystkich jest jednakowa.


---
* Theodor Fontane,"Greta Minde", przeł. Adam Krzemiński, wyd. Książka i Wiedza, 1978, str. 131.


[recenzja opublikowana na moim blogu]