W latach 1904-1936 Maksym Gorki napisał trzydzieści szkiców o wybitnych ludziach swoich czasów, z którymi łączyła go znajomość, niekiedy przyjaźń, a przeżył kilkadziesiąt lat i w Rosji, i na emigracji, w środowisku najznakomitszych rosyjskich pisarzy, rewolucjonistów, artystów, uczonych, działaczy społecznych. Przedstawił swoich "modeli" wiarygodnie, bez upiększeń, z ich zaletami i wadami.

Ukazał głębokie wewnętrzne sprzeczonści nurtujące Lwa Tołstoja i dramatyczne poszukiwania przez Leonida Andrejewa miejsca w życiu i literaturze. Przejmująco opowiedział o spotkaniu w Berlinie z Sergiuszem Jesieninem, o jego samotności i zagubieniu na obczyźnie. Ze swadą rasowego polemisty wystąpił z obroną Sofii Tołstojowej przed lawiną ataków, jaka obruszyła się na nią po śmierci Lwa Tołstoja, nie ukrywając jednak swojej zadawnionej niechęci do żony znakomitego pisarza.