Utwór opowiada o pięknej miłości między porcelanową figurką Pastereczki a porcelanową figurką Kominiarczyka. Utwór przeznaczony jest dla dzieci, ale baśniowe perypetie porcelanowych lalek można odczytać jako metaforę miłości w ogóle. W wizji Andersena zakochani pokonują wszelkie przeszkody na drodze do szczęścia, a osoby, które usiłują ich szczęście zakłócić, ponoszą karę (los porcelanowego Chińczyka). Baśń przypomina nieco inną, bardziej znaną opowieść Andersena - "Ołowiany żołnierzyk" (tam także bohaterami są zabawki i figurki) - ale "Pastereczka i Kominiarczyk" jest mniej przygnębiająca i bardziej optymistyczna od "Żołnierzyka".