Wypożyczając tę książkę, zerknęłam tylko na tylną stronę okładki i do środka, przeoczając w ten sposób zamieszczoną na skrzydełku informację (wyd. Albatros, 2008), że nie jest to samodzielna całość, lecz jeden z pięciu tomów cyklu. Na szczęście pierwsza, więc niedogodność jest tylko taka, że mogę pozapominać szczegóły, nim uda mi się dostać następną. Sama powieść zaś okazała się nierówna.

Część pierwsza - w której poznajemy Marthę, córkę pary zubożałych Anglików, usiłujących wiązać koniec z końcem na nędznej południowoafrykańskiej farmie - to świetne studium psychologiczne z dobrze zarysowanym tłem obyczajowym. Martha doświadcza wszystkich typowych rozterek wieku dojrzewania, z przesunięciem ich środka ciężkości w stronę rozdźwięku między pustym, ograniczonym światem otaczających ją dorosłych a wrażliwą i otwartą osobowością dziewczyny. Szuka więc ucieczki w książkach, lecz one nie dają jej odpowiedzi na pytanie: co robić, jak żyć, żeby nie skazać się na powielanie znienawidzonego wzorca pruderii i ciasnoty umysłowej? Wiarygodne przedstawienie postaci bohaterki i wyraziście zarysowana sceneria sprawiają, że gdybym oceniała każdą część osobno, tej bez wahania dałabym piątkę, zastanawiając się, czy to nie za mało. Część druga, w której przyglądamy się początkom samodzielnego życia Marthy, nie odbiega od pierwszej zbyt mocno, choć widać przewagę akcji nad warstwą psychologiczną. Natomiast część trzecia, której treścią jest prawie wyłącznie aktywność towarzyska bohaterki w Klubie Sportowym, i czwarta, relacjonująca historię zdumiewająco krótkiej znajomości, mającej stać się wstępem do nowego etapu w biografii panny Quest, wydają się zupełnie płytkie i nieprzekonujące, zwłaszcza w zestawieniu z pierwszą. Gdyby nie piękny, kształtny styl Lessing, nabierający rozpędu i wyrazistości w opisach miejsc i postaci, nie dobrnęłabym chyba do końca.

Ostatecznie oceniłam na czwórkę, co jednak nie oddaje pełni moich wrażeń - jest tylko średnią statystyczną.