W swojej ubiegłorocznej publikacji, przez którą przedzierałem się przez ostatnich kilka miesięcy, brytyjski historyk Norman Davis próbuje zobrazować to, że w największej wojnie w dziejach ludzkości nie chodziło tylko o to, aby obalić nazizm.

Szkicując od samego początku przyczyny konfliktu, jego przebieg i zakończenie, odnosząc się jedynie do Europy, autor ukazuje dążenia ZSRR i III Rzeszy do objęcia panowania w Europie. Zawierając koalicję w 1939 i wspólnie napadając na Polskę i kolejne kraje, doprowadzają do sytuacji, w której praktycznie zabrakło przeciwników. Oczywiście zachłanność jednej ze stron sprawiła, że sojusznicy szybko stali się wrogami, i po 1941 do wyścigu o europejskie wpływy doszły Stany Zjednoczone wraz z Wielką Brytanią i innymi państwami alianckimi. W sytuacji, kiedy upadek Niemiec stał się faktem, wybuchła "cicha wojna" pomiędzy Związkiem Sowieckim a Aliantami, wojna nie tylko o terytorium i wpływy, ale również o technologie, gospodarkę i społeczeństwo, które to "elementy" liczyły się w wypadku ewentualnego wybuchu kolejnej wojny. Lista zysków i strat jest długa, a każdy szczegół jest dogłębnie analizowany przez Davisa, który pod sam koniec prawie siedmiusetstronicowego woluminu wysuwa, jak sam pisze, "nieostateczne wnioski" dotyczące tego, kto tak naprawdę był zwycięzcą, a kto przegranym, no bo przecież każdy historyk ma swoje własne zdanie.