„-Nie można zasiać, jeśli się wprzód nie zaorze. Najpierw trzeba rozedrzeć ziemię.
-…
-Trzeba przejść przez cierpienie, rozumie pani?
-Nie.
-Było pełno rzeczy, które musieliśmy zniszczyć, by móc zbudować to, czego chcieliśmy, nie było innego sposobu, musieliśmy być zdolni do cierpienia i zadawania cierpień, zwycięży ten, kto zniesie więcej bólu, nie można marzyć o lepszym świecie i sądzić, ze dadzą ci go tylko dlatego, że poprosisz, tamci nigdy by nie ustąpili, trzeba było walczyć, a gdy to zrozumiałeś, nie miało już znaczenia, czy to starcy czy dzieci, twoi przyjaciele czy wrogowie, rozdzierałeś ziemię, trudno, nie było sposobu, by zrobić to bezboleśnie. A kiedy wszystko wydawało się zbyt straszne, mieliśmy nasze marzenie, które nas chroniło, wiedzieliśmy, ze choćby cena była wielka, jeszcze większa będzie nagroda, bo my nie walczyliśmy o trochę pieniędzy, ani o kawałek ornego pola, ani za żaden sztandar, my robiliśmy to dla lepszego świata […] chcieliśmy dać milionom ludzi przyzwoite życie i możliwość bycia szczęśliwym […], byliśmy tam dla nich, co znaczy jedno dziecko zabite pod ścianą, czy dziesięcioro dzieci, czy sto, należało przeorać ziemię i myśmy to zrobili, miliony innych dzieci czekały, aż to zrobimy, i myśmy to zrobili […]
-Wygraliście tę wojnę. Czy ten świat wydaje się panu lepszy?
-Nigdy się nad tym nie zastanawiałem"(*).

__________________________________________________​____
(*)Alessandro Baricco, Bez krwi (Baricco Alessandro), Warszawa 2003, s. 63-64


"Wtedy pomyślała, że mimo całej niepojętości życia, my, prawdopodobnie, przechodzimy przez nie pragnąc jedynie powrotu do piekła, które nas zrodziło, i zamieszkania w nim u boku kogoś, kto kiedyś z tego piekła nas wybawił. Próbowała odpowiedzieć sobie na pytanie, skąd płynie ta absurdalna wierność rzeczom potwornym, ale pojęła, że nie ma na to odpowiedzi. Rozumiała tylko, że nic nie jest silniejsze od tego instynktu, który każe nam wracać w miejsca, gdzie zadano nam ból, i powielać tę chwilę przez całe lata. Z tą jedną myślą, że ktoś, kto uratował nas raz, może potem zrobić to na zawsze. W nie kończącym się piekle, takim samym jak tamto, z którego przychodzimy. Lecz nagle miłosierny. I bez krwi"(**).

______________________________________
(**)Alessandro Baricco, tamże, s. 77-78