"Demokracja ekonomiczna może wydawać się dziwnym pojęciem. Nauczyliśmy się cenić demokrację polityczną, żywotną dla naszej wolności. Gdy jednak gospodarka staje się dominująca we wszystkich sferach, nawet w samej polityce, trzeba przemyśleć na nowo ogólną równowagę procesów podejmowania decyzji, które dziś nazywa się governance. Gdy istotne decyzje o naszym życiu, naszych wartościach i naszej przyszłości wymykają się sferze politycznej i są podejmowane przez korporacyjnych olbrzymów, nad którymi nie mamy żadnej kontroli, nie wystarczą okresowe wybory przedstawicieli politycznych. Dziś korporacje operują większymi budżetami niż większość rządów planety. Nikt nie wybiera ich przywódców. W głównych łańcuchach produkcyjnych na rynku panuje wąska grupa przedsiębiorstw, która narzuca ceny oraz za pośrednictwem reklamy i kontroli nad mediami konstruuje pozytywny wizerunek samej siebie. Demokratyzacja gospodarki wyłania się jako centralny temat. Teorie ekonomiczne, które odziedziczyliśmy po przeszłości, w rzeczywistości nie zdają sprawy z tego, co się dzieje. W tym eseju, w rozmaitych nurtach myśli alternatywnej, staramy się zidentyfikować szerszą tendencję do odzyskiwania przez obywateli kontroli nad kierunkami naszego rozwoju. Nie jest to zwykłe ćwiczenie akademickie. Ocieplenie globalne stoi u naszych bram i zdajemy sobie sprawę, że obsesyjna konsumpcja oparta na eksploatacji taniego i ograniczonego zasobu – ropy naftowej – prowadzi nas po prostu do impasu. Nieodpowiedzialnie trwoniona i zanieczyszczana woda sprawia, że co roku 4 miliony dzieci umiera z powodu zanieczyszczenia środowiska. Życie w morzach dosłownie ulega zniszczeniu, a chodzi o największą rezerwę życia na planecie. Tylko 2% rodzin skupia w swoich rękach połowę bogactwa światowego; na biedniejszą połowę ludności przypada zaledwie 1% bogactwa planety. Tylko osoby nieświadome lub powodowane złą wiarą nie zdają sobie sprawy z szerzącego się dramatu.

São Paulo, 25 czerwca 2007 r."

fragment "Wstępu"


Ladislau Dowbor (ur. 1941) – brazylijski ekonomista polskiego pochodzenia. Doktoryzował się w dziedzinie nauk ekonomicznych w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, jest profesorem tytularnym na Papieskim Uniwersytecie Katolickim São Paulo i konsultantem rozmaitych agend Narodów Zjednoczonych. Jest autorem książek "A reproduçao social" i "Tecnologias do conhecimento: Os desafios da educaçao" (wyd. Vozes), "O que acontece com o trabalho?" (wyd. Senac) i "Rozbita mozaika: Ekonomia poza równaniami" (Wydawnictwo Akademickie Dialog) oraz koordynatorem pracy zbiorowej "Economia social no Brasil" (wyd. Senac). Jego liczne prace o planowaniu społeczno-gospodarczym, a nawet lista użytecznych stron internetowych, są dostępne na www.dowbor.org.

[Książka i Prasa, 2009]