"Proch i pył" to kontynuacja znanego i cieszącego się ogromną popularnością cyklu Anatolija Rybakowa "Dzieci Arbatu" ("Iskry" 1988) oraz "Trzydziesty piąty i później" ("Iskry" 1990-1992). Ostatni tom, ukończony przez autora w 1994 roku, przedstawia wydarzenia poprzedzające II wojnę światową - m.in. podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow, przygotowania do zamachu na Trockiego oraz atak Hitlera na Związek Radziecki i początek wielkiej wojny ojczyźnianej. Na tym tle ukazane zostały dalsze losy bohaterów znanych nam już z poprzednich tomów: Saszy Pankratowa zesłanego na północ, Leny Budiaginej, córki działacza partyjnego uznanego w 1938 roku za "wroga ludu", Jurija Szaroka, agenta radzieckiego wywiadu w Paryżu, Wari, niepokornej kreślarki, i innych.

[Iskry, 1996]