Kenzaburo Oë, japoński pisarz, to laureat literackiej Nagrody Nobla z 1994 roku. Dopiero teraz jednak miałam okazję poznać jedną z powieści tego autora. Z pewnością Japonia jest od nas odległa kulturowo i czasami trudno zrozumieć mentalność ludzi Dalekiego Wschodu, ale problemy dotykające człowieka są wszędzie podobne.

„Sprawa osobista” to pozycja niełatwa. Główny bohater, nazywany Ptakiem, oczekuje przyjścia na świat pierwszego dziecka. Ku jego zaskoczeniu syn rodzi się z przepukliną mózgową. Jest „potworem”. I od tego „potwora” próbuje uciekać Ptak. Dokąd? W alkohol i seks z Himiko – dawną koleżanką, obecnie wdową, która ukojenia po stracie męża też szuka w kontaktach seksualnych z mężczyznami. Powieść nie jest jednak wulgarna, nie chodzi w niej o epatowanie seksem. Porusza niezwykle ważny problem dojrzewania i dorastania do odpowiedzialności.

Ptak jest bardzo ludzki w swych słabościach. Boi się opieki nad synem, który być może po operacji będzie funkcjonował na poziomie rośliny. Ucieka więc. Pragnie śmierci dziecka. Daje do zrozumienia lekarzom, że chce się go pozbyć. Dziwnie też zachowują się medycy. Jeden z położników wybucha śmiechem na widok chłopca z przerośniętą głową. Lekarze bez skrępowania mówią o tym, że nie mogą się doczekać sekcji zwłok, by poznać dokładniej chorobę. Momentami nie wiedziałam, czy nie jest to groteska.

Autor pokazuje reakcję człowieka na wieść o tym, że urodziło mu się niepełnosprawne dziecko. Pojawia się strach. Ptak nie umie sobie z nim poradzić, więc pije i uprawia seks. Ma wrażenie, że jego dotychczasowy świat się wali, że nie ma już szans na realizację marzenia o podróży do Afryki. I wydaje się to naturalną reakcją. Rzadko kogo stać na heroizm (a może humanizm) od pierwszego momentu. Trudno zaakceptować taką rzeczywistość.

W „Sprawie osobistej” bardzo podobał mi się styl narracji. Sposób opowiadania został idealnie dopasowany do poruszanej problematyki. Autor skupia się na psychice bohatera, pozwala nam na zrozumienie jego reakcji i zachowań. Ponadto zmusza do myślenia. Nie sposób oprzeć się refleksji na temat tego, jak każdy z nas zachowałby się w takiej sytuacji.

Zdecydowanie trzeba przeczytać!


[tekst został opublikowany również na moim blogu]