51. Oczyszczenie (Miller Andrew) (3,5)
Pomysł rewelacyjny - oparte na faktach oczyszczenie starego paryskiego cmentarza przez młodego inżyniera i walońskich górników tuz przed Rewolucją. Miller dobrze buduje duszny nastrój zimnego mglistego cmentarza, robi wrażenie pojedynczymi scenami, ale zupełnie nie radzi sobie z prowadzeniem fabuły i bohaterami.

"Zastanawia się, jak dalece życie człowieka jest fabułą, którą on sam sobie opowiada, obsadzając siebie w roli głównej. Nasuwa mu się pytanie, ile z własnej fabuły utracił. I czy ma to jakiekolwiek znaczenie."

"Przez chwilę ma ochotę pójść za starym odruchem, rozebrać to uczucie na części i ponazywać je, żeby zrozumieć, jakiego rodzaju maszyną jest ta nowa radość. Potem jednak kładzie się do łóżka, z cicha się śmiejąc, i w tym to nastroju ma już zapaść w sen, gdy raptem siada, wyprostowany jak struna, i znowu we wszystko wątpi."

52. Pan Tom buduje dom (Themerson Stefan) (4,5)
Niebanalna książeczka z humorem pokazująca proces tworzenia domu (i nie tylko). Zgrabne połączenie tekstu i rysunków. Zresztą zobaczcie sami: https://polona.pl/item/36252089/0/
To stare wydanie, ale po obejrzeniu od razu kupiłem sobie nowe :)

53. Kąpiel (Bruel Nick) (4,0)
Instrukcja obsługi kota w zakresie czyszczenia i konserwacji ;) Rysunki czarno-białe, ale pasują do tekstu idealnie.

54. Narodziny liter (Themerson Stefan) (4,0)
Po "Panu Tomie..." zacząłem szukać innych książeczek małżeństwa Themersonów dla dzieci. Znalazłem https://polona.pl/item/36252092/0/ Niby tylko 16 stroniczek, ale mieści sporo informacji o powstaniu alfabetu podanych przystępnie i z humorem.

55. Noce i dnie (Dąbrowska Maria) (5,0)
Ufff, 61 godzin audiobooka w wykonaniu Zofii Kucówny. Słuchałem półtora miesiąca. Ale nie żałuję. Bo jakże mało mamy powieści o "zwykłym życiu", czy o małżeństwach. Sięgnąłem głównie ze względu na tło, jakim są zmiany społeczne i nastroje w zaborze rosyjskim na przełomie XIX i XX wieku. Jednak nieoczekiwanie najbardziej podobały mi się dwa pierwsze tomy, gdzie zdecydowanie dominują relacje Bogumiła i Barbary. Tak sobie myślę, że "Noce i dnie" są jak życie - na przemian zdarzają się okresy nudniejsze i ciekawe. Uczucia podczas lektury często miałem mieszane, były momenty zniechęcenia, ale wtedy trafiały się interesujące sceny, czy rozmowy.

56. Zbrodnia kajzera (Olusoga David, Erichsen Casper W.) (4,0)
Mam wrażenie, że autorzy chcieli zawrzeć zbyt dużo wątków w jednej książce, przez co całość się trochę rozjeżdża. Rozszerzenie tematu ludobójstwa (w tym obozu śmierci na Shark Island) popełnionego przez Niemców na Herrero i Nama o historię kolonizacji dzisiejszej Namibii należy tylko pochwalić. Podobnie plusem jest szeroki kontekst - ilustrujący ogólnoświatowy nastrój darwinizmu społecznego usprawiedliwiającego eksterminację "słabszych ras" (szerzej w tym temacie: Wytępić całe to bydło (Lindqvist Sven) ). Jednakże zdecydowanie zbyt wiele miejsca poświęcono pokazywaniu związków (zarówno ideowych, jak i osobowych) pomiędzy kolonialnymi zbrodniami Niemców, a ich zachowaniem podczas II Wojny Światowej i kolonizacji Lebensraumu na wschodzie Europy.
W dużej mierze część dot. lat 1904-1908 pokrywa się z ogólnodostępną publikacją Erichsena "The angel of death has descended violently among them": https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/​1887/4646/ASC-1236144-066.pdf?sequence=1 Obejrzyjcie chociaż zdjęcia...

57. Biurko (Potiomkin Aleksander) (5,0)
Groteska przedstawiająca dzień z życia generała rosyjskiego fiskusa. Jest rok 2003 - czas oligarchów, noworuskich, wszechobecnej korupcji i walki o wpływy. Stanowisko symbolizowane przez tytułowe biurko daje szereg, szeleszczących dolarami, możliwości. Nic dziwnego, że staje się ono (biurko) fetyszem i nawet ma imię - Duśka :) Na marginesie znajdziemy szereg gorzkich uwag na temat rosyjskiego, biernego, społeczeństwa. Polecam.

58. Paląc trawę na rykowisku (Urbanowska Agnieszka) (4,0)
Przez 2/3 powieści - świetna i bezstronna diagnoza podziałów w polskim społeczeństwie lat 2005-2010. Bohaterka: Gaja - silna i bardzo świadoma kobieta, w związku z mężczyzną wyzwolonym we wszelkim tego słowa znaczeniu, wspomina dawną miłość - zdeklarowanego "prawaka". Ładnie to wszystko zniuansowane i nieoczywiste. Niestety końcówka niezbyt wiarygodna psychologicznie psuje efekt.

59. Nadberezyńcy (Czarnyszewicz Florian) (4,0)
Wielkimi zaletami tej obszernej powieści jest pokazanie bardzo słabo znanego rejonu Kresów wschodnich który nie znalazł się w granicach II RP, jego przyrody, sposobu życia ludności i jej barwnego języka. Mniejszość polska na terenie między Berezyną a Dnieprem odznacza się tu specyficzną mentalnością podkreślającą katolicyzm i patriotyzm (w tym i w czasie akcji lektura przypomina Koń na wzgórzu (Małaczewski Eugeniusz (Korwin-Małaczewski Eugeniusz)) ). Dziełem Czarnyszewicza zachwycali się m.in. Miłosz i Czapski, zapewne mając na względzie poczucie utraty, tęsknoty za tamtymi ziemiami i pokazanym dość szczegółowo aspektem etnograficznym (zwyczaje, stroje itp.). Nieco gorzej jest z akcją - wartko toczy się tylko w części pierwszej i momentami w trzeciej. Dlatego że poza nimi nad lekturą przysypiałem - obniżyłem ocenę.

60. Planeta małp (Boulle Pierre) (5,0)
Zarys fabuły znałem z filmów, mimo to wciągnąłem się szybko i głęboko. Dobra, stara SF, w której sztafaż kosmiczny służy za pretekst do rozważań nad kondycją współczesnej ludzkości. Sporo nielogiczności i niedociągnięć w akcji, ale to nic, bo mnogość wątków interpretacyjnych rekompensuje to z nawiązką. O jednym z nich napisałem w komentarzu pod recenzją Poka: Życie w świetle Betelgezy

61. Żeby nie było śladów: Sprawa Grzegorza Przemyka (Łazarewicz Cezary) (4,5)
Dobry reportaż w którym relacje z długoletnich procesów w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka, przeplatają się z historia życia Barbary Sadowskiej (matki Przemyka). Szokuje skala i nikczemność działań, jakie bezpieka na osobiste polecenie Kiszczaka i pod jego nadzorem podjęła aby sprawców nie dosięgła sprawiedliwość. Ocenę nieznacznie obniżyłem ze względu na mały Błąd rzeczowy

62. Legion (Cherezińska Elżbieta) (3,5)
Dobrymi chęciami piekło wybrukowane. Dla Cherezińskiej chyba coraz bardziej liczy się komercja, niebezpiecznie zbliża się ku gustom gimnazjalistów - seksizm, przekleństwa i głupie popkulturowe odzywki. A najbardziej zdenerwowały mnie sytuacje gdzie postaci rozmawiają po angielsku (jak wynika z kontekstu), a stosują w rozmowie idiomatyczne, polskie, gierki słowne. No i ta scenariuszowość i poszarpana fabuła. Brrr. Ratuje Legion jedynie dobre odzwierciedlenie podziałów polskiego społeczeństwa (w tym podziemia) pod okupacją i nędzy kampanii wrześniowej. Tyle ze robi się z tego zamiast powieści bryk historyczny dla gimbazy :(

63. Jolanta (Chutnik Sylwia) (3,0)
Solidny zmysł obserwacyjny, niegłupie przesłanie, tylko cóż z tego, jeśli forma zupełnie nie dla mnie. Szkoda, bo sięgnąłem główne po to by zobaczyć przemiany przełomu lat 80/90-tych widzianych z perspektywy warszawskiego Żerania. Jest nawet Kaszpirowski, jednak wszystko gubi się gdzieś w tle ballady o depresji dziecka z rozbitego małżeństwa.

64. Wichrowe Wzgórza (Brontë Emily Jane (pseud. Bell Ellis)) (4,0)
Niewątpliwie ciekawa powieść, ale czy arcydzieło? Początek zachęcający, ale później interesował mnie już chyba tylko los Haretona. Szerzej skomentowałem tu: Wspaniała książka, koszmarni bohaterowie

65. Nowe fikołki pana Pierdziołki: Powtarzanki i śpiewanki (antologia; < praca zbiorowa / wielu autorów >) (3,0)
Wyliczanki mają swój największy sens i urok zarazem, gdy przekazywane są ustnie "na podwórku" przez jedne dzieci drugim. Czytanie z książki przez rodziców to już nie to.

66. Każdy wschód słońca (Klunder Małgorzata) (4,0)
Kolejny tom pogodnego, konserwatywnego, czytadła. Tym razem prawie wyłącznie o losach dwóch polskich księży w Szkocji. Pani Klunder stara się pokazać, że mogą być "normalni" księża. Fajnie, ale Marshall Bruce robił to o wiele lepiej.