Noty wydawnicze

"Kto ponosi winę? Naród bez głowy. Podeptanie demokracji i przekazanie władzy nad niemal osiemdziesięcioma milionami ludzi jednemu człowiekowi są czymś tak okropnym, że trzeba drżeć na myśl o tym, co nadejdzie".

Friedrich Kellner, "Dziennik sprzeciwu"


"»Dzienniki« Kellnera należą do niezwykle rzadkich, wręcz unikatowych zjawisk w swoim gatunku. (...) Friedrich Kellner pozostaje jednym z nielicznych »sprawiedliwych« Niemców, którzy umieli rozpoznać, określić i napiętnować wojenne niegodziwości swoich rodaków".

Z "Posłowia" prof. Eugeniusza Cezarego Króla


Nowa edycja serii "Świadectwa. Polskie i obcojęzyczne zapisy literatury faktu", które składają się na obraz doświadczenia XX wieku wspólnego dla narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Wyraziste głosy świadków tamtego stulecia, pozwalające na współczesne jego odczytanie i zrozumienie.


Friedrich Kellner (1885-1970) dzieciństwo i młodość spędził w Moguncji, tam też w 1903 roku podjął pracę w sądzie, dochodząc do stanowiska inspektora sprawiedliwości. W czasie pierwszej wojny światowej walczył na froncie francuskim. Z wielkim entuzjazmem przyjął narodziny demokracji w Niemczech pod postacią Republiki Weimarskiej (1919), był aktywnym członkiem partii socjaldemokratycznej (SPD) i zdecydowanym przeciwnikiem komunizmu oraz narodowego socjalizmu. W 1933 roku, tuż po przejęciu władzy przez Adolfa Hitlera, Kellner przeprowadził się do heskiego miasteczka Laubach. Bezskutecznie walczył z powiększającym swe wpływy nazizmem, m.in. poprzez próby zaalarmowania światowej opinii publicznej. Był prześladowany za pomoc swym żydowskim sąsiadom po wydarzeniach Nocy Kryształowej (1938). Kellner nieostrożnymi wypowiedziami naraził się także przełożonym sądowym oraz lokalnym władzom NSDAP. W latach 1939-45 prowadził tajny dziennik. Po zakończeniu wojny Kellner zaangażował się w działalność odrodzonej SPD i władz samorządowych.


[Ośrodek Karta, 2015]

Wyjątkowe świadectwo zwykłego Niemca, który sugestywnie opisuje codzienność niemieckiej prowincji w latach II wojny światowej. Kellner, nie mogąc występować jawnie przeciwko totalitaryzmowi, tropi zakłamanie faszystowskiej propagandy i zadaje kłam tezie, jakoby Niemcy nie byli świadomi okrucieństw hitleryzmu. Tajny dziennik, pisany jako przestroga dla przyszłych pokoleń, został opublikowany dopiero w 2011 roku. Wzbudził w Niemczech żywą dyskusję i stał się bestsellerem.

[Ośrodek Karta, 2015]