Rec. Michał Pudlik
Ocena 6/6


"(...) Tak, sam załatwiam też roboty stolarskie (...)". Taka odpowiedź padła na sugestię zawartą w tytule książki, wypowiedzianą przez Jimmy’ego Hoffę, osławionego przywódcę związku zawodowego, jednego z najpotężniejszych ludzi swoich czasów w Stanach Zjednoczonych. Człowieka, za którego potęgą stała mafia, nazywana od lat sześćdziesiątych "cosa nostra". Człowieka, który nie cofnął się przed niczym, byle tylko osiągnąć swoje zamierzone cele. Po drugiej stronie słuchawki odpowiedzi udzielał mu Frank Sheeran, wykonujący dla swych chlebodawców różne zadania, w tym tak zwaną mokrą robotę. W sytuacjach, gdy trzeba było baczyć na słowa, używano terminologii ukrywającej prawdziwe zamiary rozmówców. Po odłożeniu słuchawki, Jimmy Hoffa wiedział, że ma komu zlecić morderstwo. I nie będzie miał też problemu z pozbyciem się ciała... Historia zawarta na kartach książki to opowieść o życiu Franka Sheerana. Od pierwszych bójek, tańców i smakowania kobiet, przez okrutne wydarzenia z frontów drugiej wojny światowej, aż po nielegalne interesy, karierę w związku zawodowym kierowców ciężarówek oraz działalność w strukturach mafii. W tle widzimy wydarzenia kształtujące USA XX wieku i wpływ na nie ludzi związanych ze zorganizowaną przestępczością. A skala zjawiska jest wprost porażająca. Właściwie można odnieść wrażenie, że nie ma żadnej dziedziny życia, w której sznurków nie pociągaliby mafiozi. Czytając kolejne rozdziały, czujemy się jakbyśmy rozłożyli gigantyczne puzzle na mapie zdarzeń powojennej Ameryki, układające się w bardzo logiczną całość. Prezydentura i śmierć Kennedy’ego, próba zabójstwa Fidela Castro i lądowanie w Zatoce Świń, fundusz emerytalny związku zawodowego Teamsters i kariera Jimmy’ego Hoffy. Poznajemy struktury i zależności osławionej cosa nostry od środka, ze wszystkimi zależnościami, hierarchią, interesami i honorem. Poznajemy sławnych donów - capo di tutti capi - i ich upodobania, sposoby prowadzenia spraw, w zależności od miasta czy specyfiki regionu. Wszystko przesiąknięte brutalnością i pieniędzmi, władzą i śmiercią, zapachem prochu i dobrej zabawy. I dbaniem o najbiedniejszych, co na swym terenie czynili nawet najtwardsi i najwięksi. Jest to też opowieść o przyjaźni. Mocnej i męskiej. Której na drodze stanąć może tylko jedno - brak lojalności.

Mimo że Frank Sheeran przez lata przyjaźnił się z Jimmy Hoffą, to gdy jego mentor - szara eminencja świata przestępczego, bez którego nie zapadała właściwie żadna decyzja - Russell Bufalino przekazał mu, że "to jest to" i zamieszanie wokół Hoffy musi zakończyć się definitywnie, wiedział, co musi zrobić. Nie zadrżała mu ręka i choć do końca życia miał nie pogodzić się z tym, wykonał zadanie. Wraz z opowieścią odkrywamy kulisy i tajemnice związane ze zniknięciem największego przywódcy związkowego, którego ciała nie odnaleziono do dziś. Wszystko widziane z bliska, spisane z paroletnich rozmów ze świadkiem i uczestnikiem tamtych wydarzeń.

W oparciu o historie związków mafijnych w Stanach Zjednoczonych powstało wiele książek i filmów. Wystarczy wspomnieć książki Mario Puzo i nakręconą na ich podstawie filmową trylogię w reżyserii Martina Scorsese. Dalej tegoż twórcy "Dawno temu w Ameryce", "Chłopcy z ferajny" czy "Cassino" (dwie ostatnie na podstawie książek Nicholasa Pileggi), serial "Rodzina Soprano" czy "Donnie Brasco: My Undercover Life in the Mafia" napisana przez Josepha Pistone’a, na podstawie której nakręcono film z Johnnym Deppem. Niemniej, do tej pory nie było chyba tak głęboko osadzonej w realiach pozycji, jak opowieść mafijnego zabójcy Franka Shereena - świadka i wykonawcy rozkazów swych mafijnych przełożonych. Książki, która w tak otwarty sposób ukazywałaby powiązania i zależność amerykańskiej historii i polityki od zorganizowanej przestępczości, no bo któż wiedział, że ojciec Johna i Roberta Kennedy’ego był jednym z największych przemytników alkoholu w czasach prohibicji...?

Pozycja obowiązkowa dla każdego, nie tylko miłośników Ala Capone i Vita Corleone. Napisana językiem prostym, gęstym, niepozbawionym brutalności i dosłowności. Jednak dająca możliwość, by zajrzeć za kulisy świata, tak skrzętnie skrywanego przed wzrokiem i wiedzą zwykłych ludzi. I uświadamiająca czytelnikowi, że historia jednego z największych mocarstw naszego świata od zawsze jest pisana przez zbrodnie, interesy i chęć posiadania władzy. Władzy, która w tym przypadku deprawuje absolutnie. Rewelacja.