Na początek kilka słów o autorce. Aglaja Veteranyi urodziła się w 1962 roku w Bukareszcie, w rodzinie cyrkowców. Po ucieczce z Rumunii rodzina uzyskała azyl w Szwajcarii. Dzieciństwo i okres dorastania autorka spędziła w hotelach i wozach cyrkowych. Pisać nauczyła się w szwajcarskiej szkole i dlatego też niemiecki stał się jej językiem literackim. Ukończyła studia aktorskie. Pracowała w zawodzie jednocześnie zajmując się pisaniem. 3 lutego 2002 roku Aglaja Veteranyi popełniła samobójstwo.

Przystępując do czytania "Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze" warto znać biografię pisarki, gdyż wiele wątków zawartych w tej niewielkiej książce dotyczy jej własnego życia.

Książka jest opowieścią o świecie widzianym oczami małej, wystraszonej dziewczynki. Bohaterka, a zarazem narratorka wychowuje się w cyrku. Jej mama jest akrobatką, ojciec klaunem. Dziewczynka większość czasu spędza w wozach cyrkowych lub pokojach hotelowych. Żyje w nieustannym strachu. Boi się, że jej mama będzie miała wypadek podczas występu, że rodzice zostawią ją w pokoju hotelowym i nie wrócą, że przyjdą obcy ludzie, którzy wywiozą całą jej rodzinę z powrotem do Rumunii. A Rumunia w oczach dziewczynki jest biednym, smutnym krajem, którym rządzi "dyktator-szewc".

Książka jest napisana w ciekawy sposób. Strony zapełnione są nieraz tylko do połowy. Często są puste. Tekst wygląda niczym wiersz. To wszystko zmusza do myślenia. Tej książki nie można od tak odłożyć na półkę i zapomnieć. Tak się po prostu nie da...

Veteranyi napisała jeszcze jedną książkę - "Regał ostatnich tchnień". Mam nadzieję, że niedługo ukaże się w Polsce. Uwielbiam takie niekonwencjonalne pisarstwo, pełne metafor, luźnych skojarzeń.

-------------------------------------------------------------

"Gdy moja mama wisi za włosy pod kopułą cyrki, moja siostra opowiada BAJKĘ O DZIECKU GOTUJĄCYM SIĘ W MAMAŁYDZE", żeby mnie uspokoić. Kiedy sobie wyobrażę, jak to dziecko gotuje się w mamałydze, i jak strasznie to musi boleć, wtedy nie będę myślała, że moja mama może spaść, mówi moja siostra.
Ale to nie pomaga. Ciągle muszę myśleć o śmierci mamy, żeby mnie nie zaskoczyła. Widzę, jak moja mama płonącymi pochodniami podpala sobie włosy, jak cała w ogniu spada na ziemię. I kiedy się nad nia pochylam, jej twarz rozsypuje się w popiół. Nie krzyczę. Odrzuciłam moje usta."

"Smutek czyni starym. Jestem starsza niż dzieci za granicą. W Rumunii wszystkie dzieci rodzą się stare, bo już w brzuchu matki są biedne i muszą wysłuchiwać zmartwień rodziców. Tutaj żyjemy jak w raju. Ale mimo to ja nie staję się dlatego młodsza."

"JESTEŚMY O WIELE DŁUŻEJ MARTWI NIŻ ŻYWI, DLATEGO JAKO UMARLI POTRZEBUJEMY DUŻO WIĘCEJ SZCZĘŚCIA."

"NIE MA WĄTPLIWOŚCI, ŻE BÓG ISTNIEJE, BO PRAWIE WSZYSCY CYRKOWCY, NASI RODACY CZY TEŻ OBCY, ŻEGNAJA SIĘ PRZED WYSTĘPEM. JAKI MIAŁOBY TO SENS BEZ BOGA?"

"ŚNI MI SIĘ, ŻE MOJA MAMA UMIERA. ZOSTAWIA MI PUDEŁKO Z BICIEM SWEGO SERCA."

"MÓJ TATA UMARŁ NA NIEOBECNOŚĆ. MOJA MAMA ŻYJE W OMDLENIU. MOJA SIOSTRA JEST TYLKO CÓRKĄ MOJEGO TATY. DORASTAŁAM STOPNIOWO."

"Rosnę wstecz. Moja mama z każdym rokiem próbuje zrobić mnie mniejszą.
Jestem jeszcze dzieckiem, które trzeba chronić, mówi.
Dzieckiem! Czy dziecko tak wygląda?"

"Kiedy na nią czekałam, na każdej stronie dziurawiłam Myszce Miki oczy. Jak już to zrobiłam, zaczynałam chodzić po pokoju tam i z powrotem. Zjadałam wszytkie słodycze. Serce pulsowało w mojej głowie. Na dworze robiło się ciemno. W pokoju zaczynał padać śnieg. Sofa zamarzała. Ściany zamarzały. Moje dłonie i stopy zamarzały. Moje oczy. Śnieg przykrywał mnie samą."

Aglaja Veteranyi "Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze"
tłum. Alicja Rosenau
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2003